کلرید باریم (به انگلیسی: Barium chloride) نمکی غیر آلی و جامد است که از کاتیونهای باریم و آنیونهای کلر تشکیل شده است. این ماده شیمیایی سمی است و نسبت به دیگر نمکهای عنصر باریم کاربردهای کمتری در صنایع دارد. در ادامه بیشتر پیرامون این ترکیب شیمیایی صحبت خواهیم کرد.
ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی
کلرید باریم با فرمول شیمیایی BaCl2 و جرم مولی ۲۰۸٫۲۳ گرم بر مول به شکل پودری سفیدرنگ و فاقد بو است که در آب و متانول حل میشود، اما در اتانول غیرقابل انحلال است. این نمک کلریدی همانند نمکهای دیگر باریم سمی است و رنگ شعله آن زرد مایل به سبز میباشد. لازم به ذکر است که این ترکیب شیمیایی در دمای 962 درجه سانتیگراد ذوب میشود و در دمای 1560 درجه سانتیگراد به نقطه جوش خود میرسد.
کلرید باریم به چه طریق تولید میشود؟
کلرید باریم به عنوان محصول جانبی تولید رادیوم توسط ماری کوری کشف شد. او در هنگام خالصسازی رادیوم و جداسازی نهایی آن، کلرید باریم و کلرید رادیوم را تولید کرد. امروزه روشهای مختلفی برای تولید صنعتی و تجاری این ماده شیمیایی وجود دارد که یکی از رایجترین آنها یک فرایند دو مرحلهای است که در طی آن ابتدا سولفات باریم (معمولاً باریت معدنی) در دمای بالا با کربن واکنش داده و سولفید باریم و مونوکسید کربن ایجاد میکند. سپس سولفید باریم با اسید کلریدریک تیمار میشود تا باریمکلرید همراه با سولفید هیدروژن تولید گردد. از سولفید هیدروژن نیز معمولاً برای تولید اسید سولفوریک در همان واحد استفاده میشود.
کاربردهای کلرید باریم
کاربردهای مختلفی میتوان برای کلرید باریم تعریف کرد. از این ماده شیمیایی در تصفیه آب بویلر و همچنین در تصفیه آبنمک فرآیند کلروآلکالی جهت حذف یونهای سولفات، از بین بردن سختی آب، تولید مواد آتشزا (به دلیل رنگ سبزی که دارد)، ساخت پلیمرهای پیویسی، در صنعت فولاد به منظور سخت کردن فولاد، جهت تولید حد واسطهای مورد استفاده در داروسازی، تولید سموم دفع آفات، در آزمایشگاهها به منظور تست یون سولفات، تولید رنگدانههای قرمز، تولید نمکهای دیگر باریم ازجمله کرومات باریم و فلوراید باریم، ساخت نمکهای تصفیه حرارتی، در ساخت لاستیک، در تصفیه روغن و شکر، در صنعت کاغذسازی، ساخت ابزارها و تجهیزات کالیبراسیون، رنگآمیزی و چاپ بر روی پارچهها و در بسیاری از کارها و صنایع دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
نگهداری و انبارش کلرید باریم
این نمک شیمیایی غیرقابل احتراق ولی سمی است. این ماده را در ظرفی دربسته و در جایی خشک و خنک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود. لازم به ذکر است که این ماده اگر با بور تری فلوراید تماس پیدا کند، ممکن است واکنش شدیدی رخ دهد.
مسائل ایمنی
همانطور که بارها در این مطلب بدان اشاره شد، کلرید باریم مادهای سمی است و استنشاق، بل ، تماس پوستی و چشمی آن میتواند منجر به ایجاد آسیبها و عوارض جدی در بدن انسان شود. تحریک چشمها، پوست و سیستم تنفسی، سوختگی پوست، درد معده، حالت تهوع، استفراغ، فشار خون بالا، گرفتگی یا ضعف عضلانی، مشکلات بینایی و گفتاری، سرگیجه و وزوز گوش از آسیبها و عوارض ناشی از تماس با این ماده است.