لیتیم هیدروکسید یک ترکیب معدنی مشتق شده از عنصر مهم لیتیم است که معمولاً از واکنش کربنات لیتیوم با آهک به دست میآید و به دو شکل بدون آب (انیدروز) و یک آبه (مونوهیدرات) تولید میشود که هر دوی آنها بازهایی قوی هستند، اما نسبت به هیدروکسیدهای فلزهای قلیایی ضعیفترین میباشند. این نمک شیمیایی در قیاس با کربنات لیتیم، دیگر نمک مهم این عنصر، کاربرد کمتری دارد، ولی برای تولید نمکهای لیتیم بیشتر از آن استفاده میشود.
خواص فیزیکی و شیمیایی
لیتیم هیدروکسید با فرمول مولکولی LiOH و شناسه پابکم 3939، یک پودر بلوری فاقد بو و جاذب رطوبت است که در آب و اندکی در اتانول حل میشود. این ترکیب شیمیایی دارای سه ترکیب خاص شامل یون لیتیوم، یک اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن است و دارای دمای ذوب ۴۶۲ درجه سلسیوس و دمای جوش ۹۲۴ درجه سلسیوس میباشد.
روش تولید لیتیم هیدروکسید
این ترکیب معدنی از طریق واکنش جانشینی دوگانه میان لیتیم کربنات و کلسیم هیدروکسید به دست میآید و بعد نمک هیدراته تولید شده با حرارت دادن در خلأ تا دمای ۱۸۰ درجه سلسیوس خشک و به اصطلاح دی هیدرات میگردد.
2Li + 2 H2O → 2 LiOH + H2
Li2O + H2O → 2 LiOH
همچنین در آزمایشگاه میتوان آن را با افزودن آب به لیتیم یا لیتیم اکسید به دست آورد.
کاربردهای و مصارف لیتیم هیدروکسید
از هیدروکسید لیتیم بیشتر در تولید گریسهای لیتیم استفاده میشود. یک گریس لیتیم شناخته شده، استئارات لیتیوم است که به دلیل مقاومت بالای آن در برابر آب و دماهای بالا و پایین به عنوان گریس روانکننده کاربرد مهم و زیادی دارد. از این ماده همچنین برای تولید نمکهای لیتیم نظیر فلوراید لیتیوم، کلرید لیتیوم و یدید لیتیوم، جهت پالوده سازی گازهای تنفسی در فضاپیماها و زیردریاییها، تولید الکترولیت باتری، سرامیک، برخی سیمانهای پرتلند، در کنترل خوردگی رآکتور آب فشرده و بعضی از کارهای دیگر استفاده میشود.
نگهداری و انبارش هیدروکسید لیتیم
لازم است که این ماده شیمیایی در ظروف دربسته نگهداری شود. همچنین باید در یک محیط خشک و خنک قرار گیرد و از آب، اسیدها، برخی فلزات مثل آلومینیوم، روی و قلع و نیز اکسیدکنندههای قوی دور نگه داشته شود، چراکه به عنوان مثال تماس این ماده با اکسیدکنندههای قوی میتواند باعث انفجار شود.
هیدروکسید لیتیم سمی است و تماس آن با پوست و چشم میتواند منجر به سوختگی شیمیایی شود. همچنین در صورت استنشاق بسیار سمی خواهد بود و ممکن است باعث آسیب جدی به ریه شود. لازم به ذکر است که این ماده شیمیایی میتواند باعث ناباروری و یا ایجاد جنین نارس شود.
ممنون