یکی از نکات به ظاهر ساده و پیش پا افتاده اما بسیار مهم در بازیابی فلزات گرانبها این است که بدانیم در بین اسیدهای رایج، هر اسید قادر است کدام فلز را در خود حل کند و یا برعکس، کدامیک از فلزات در فلان اسید حل نمی شوند. در ادامه به فلزاتی که در اسیدهای رایج شامل اسید نیتریک، جوهرنمک، اسید سولفوریک، تیزاب و اسید پراکسید، محلول یا نامحلول اند می پردازیم.


جوهرنمک

جوهرنمک اسیدی است که به وفور در بازیابی فلزات گرانبها به کار گرفته می شود. این اسید قادر نیست هیچ فلز گرانبهایی را در خود حل کند اما می تواند برخی از فلزات پایه مثل آهن و قلع را در خود حل نماید. از این رو بازیافت کنندگان ضایعات الکترونیکی، از این اسید برای حذف قلع و لحیم از قطعات الکترونیکی استفاده می کنند. 

اسید سولفوریک – خطرناک ترین اسید رایج

اسید سولفوریک

اسید سولفوریک اسیدی بسیار قوی، پرمصرف و خورنده است که قادر است بسیاری از فلزات پایه مثل قلع و آهن را در خود حل کند و در پروسه بازیافت فلزات گرانبها هم برای همین کار استفاده می شود.

اسید نیتریک – پرکاربردترین اسید در بین اسیدهای رایج

اسید نیتریک

اسید نیتریک یک اسید اکسید کننده قوی است که نمی توان در بازیابی فلزات گرانبها از آن استفاده نکرد. چرا که بدون آن نه می توان تیزابی ساخت و نه می توان نقره را حل نمود. از اسید نیتریک برای حل کردن نقره، مس، نیکل و بسیاری از فلزات پایه استفاده می شود. از آنجایی که اسید نیتریک حین واکنش مقدار زیادی دود اسید تولید می کند، اکثر افراد استفاده از هیدروکلریک اسید را ترجیح می دهند مگر این که مجبور به استفاده از اسید نیتریک باشند. همچنین این اسید قادر است پالادیوم را اکسید و در خود حل کند.

تیزاب سلطانی – قوی ترین اسید در بین اسیدهای رایج

تیزاب سلطانی

تیزاب سلطانی در واقع ترکیبی از اسید نیتریک و جوهرنمک با نسبت های مشخص است که قادر به حل کردن طیف وسیعی از فلزات می باشد. از تیزاب سلطانی برای حل کردن طلا، پلاتین، پالادیوم، رودیوم و بسیاری از فلزات پایه می توان استفاده کرد. البته حل شدن پلاتین و رودیوم در تیزاب، مخصوصا رودیوم، زمان و شرایط خاصی را می طلبد.

اسید پراکسید

اسید پراکسید (حوضچه اسید)

این اسید نیز که ترکیبی از جوهرنمک و آب اکسیژنه است، می تواند برخی از فلزات پایه از جمله مس و روی را در خود حل کند.

کتاب بازیافت طلا و نقره از جواهرات، قطعات و بردهای الکترونیکی

کتاب آموزش بازیافت طلا و نقره

حذف فلزات پایه از فلزات گرانبها، آنچنان که به نظر می رسد ساده نیست. برای مثال در بعضی از مواقع – مثلا هنگام بازیافت قطعات الکترونیکی – باید از ترکیبی از چند اسید یا چند روش نظیر اسیدنیتریک و اسیدپراکسید استفاده کرد و در بعضی از مواقع نیز باید فقط از یک اسید خاص بهره برد. گاهی اوقات هم حذف فلزات پایه – مثلا وقتی که مواد یا محلول به قلع آلوده می شود – خود یک فرایند جداگانه و چندمرحله‌ای است که انجام آن، نیاز به مهارت بالایی دارد.

بنابراین اگر می خواهید با روش های صحیح حذف و جداسازی فلزات پایه از فلزات گرانبهایی همچون طلا و نقره آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم کتاب بازیافت طلا و نقره از جواهرات، قطعات و بردهای الکترونیکی را مطالعه فرمایید. این کتاب از طریق آدرس اینترنتی زیر قابل تهیه است:

کتاب بازیافت طلا و نقره از جواهرات، قطعت و بردهای الکترونیکی



مطالب مرتبط: