اسیدنیتریک به همراه جوهرنمک از اسیدهای پرکاربرد و مهم در صنعت بازیابی فلزات گرانبها هستند. قبلا کاربردهای جوهرنمک در صنعت بازیابی فلزات گرانبها را شرح دادیم و حال قصد داریم که به کاربردهای اسید نیتریک بپردازیم.

اسید نیتریک

اسید نیتریک که فرمول شیمیایی آن HNO3 می باشد، یک اسید بی رنگ، خورنده، خطرناک و اکسید کننده ای قوی است که در هنگام واکنش، دودهای نارنجی رنگ و سمی را از خود متصاعد می کند و به همین خاطر واجب است که هنگام کار با اسید نیتریک از ماسک تنفسی و هود شیمیایی استفاده شود.

کاربردهای اسید نیتریک در بازیابی فلزات گرانبها

ساخت تیزاب سلطانی

از مهم ترین کاربردهای اسید نیتریک در فرآیند بازیابی فلزات گرانبها، ساخت تیزاب سلطانی است. همان طور که می دانید تیزاب از یک قسمت اسید نیتریک و سه یا چهار قسمت جوهرنمک تولید می شود و برای حل کردن طلا و پلاتین استفاده می گردد.

کاربردهای اسید نیتریک در بازیابی فلزات گرانبها

البته در ساخت تیزاب، جایگزین هایی برای اسید نیتریک وجود دارد که بعضی از افراد در صورت عدم دسترسی به اسید نیتریک از آنها استفاده می کنند.

حذف فلزات مزاحم

از بین اسیدهای رایج، فقط اسید نیتریک است که می تواند نقره و مس را در خود حل کند (البته تیزاب هم قادر است مس را حل کند). از این رو از این اسید برای حذف و جداسازی فلزاتی نظیر مس، نیکل و روی از فلزات گرانبها استفاده می شود. برای مثال برای جداسازی روکش های طلا از قطعات الکترونیکی روکش شده با طلا مثل پین ها یا بردها می توان از اسید نیتریک استفاده کرد.

حل کردن نقره

حل کردن نقره

همان طور که اشاره شد تنها اسید رایجی که می تواند نقره را در خود حل کند اسید نیتریک است و برای این کار هیچ جایگزین دیگری وجود ندارد. نقره با حل شدن در اسید نیتریک تبدیل به نیترات نقره می گردد که این نیترات نقره با استفاده از روش هایی مثل سمنتاسیون به فلز نقره تبدیل می گردد.

جداسازی طلا و نقره

با توجه به این که طلا در اسید نیتریک حل نمی شود از این اسید به وفور برای جداسازی طلا و نقره استفاده می شود. به خصوص در فرآیند بازیافت جواهرات مستعمل، استفاده از اسید نیتریک برای جداسازی طلا و نقره بسیار رایج است.

حل کردن پالادیوم

اسید نیتریک می تواند به راحتی پالادیوم را اکسید و در خود حل کند و این باعث شده است که از این اسید در فرآیند بازیابی پالادیوم یا جداسازی آن از فلزاتی مثل طلا و پلاتین استفاده شود. برای مثال در فرآیند بازیافت برخی از قطعات الکترونیکی، ابتدا قطعات در اسید نیتریک حل می شوند تا نقره و پالادیوم آنها استخراج شود و بعد برای استخراج طلا و پلاتین تیزابکاری می شوند.

تیزاب کاری

ساخت الکترولیت جهت الکترولیز نقره

یکی دیگر از کاربردهای اسید نیتریک، ساخت الکترولیت سلول نقره است. همان طور که می دانید سلول نقره وسیله ای است که با استفاده از آن نقره ناخالص را الکترولیز می کنند تا به نقره خالص تبدیل شود و برای ساخت الکترولیت آن باید از اسید نیتریک استفاده شود.

کتاب بازیابی شیمیایی طلا و نقره

کتاب آموزش بازیابی طلا و نقره

  • در صورتی که با نحوه کار با اسید نیتریک و فرایند اسیدکاری آشنا نیستید.
  • اگر در فرایند حذف فلزات مزاحم یا حل کردن نقره، از اسید نیتریک زیادی استفاده می کنید.
  • اگر جزئیاتی نظیر دما، میزان حرارت دادن، مقدار اسید و … را که باید در فرایند اسیدکاری در نظر گرفته شوند، نمی دانید.

پیشنهاد می کنیم که کتاب بازیابی شیمیایی طلا و نقره را بخوانید. این کتاب از طریق آدرس اینترنتی زیر قابل دریافت است:

کتاب بازیابی شیمیایی طلا و نقره