اسیدنیتریک به همراه جوهرنمک از اسیدهای پرکاربرد و مهم در صنعت بازیابی فلزات گرانبها هستند. قبلا کاربردهای جوهرنمک در صنعت بازیابی فلزات گرانبها را شرح دادیم و حال قصد داریم که به کاربردهای اسید نیتریک بپردازیم.
اسید نیتریک
اسید نیتریک که فرمول شیمیایی آن HNO3 می باشد، یک اسید بی رنگ، خورنده، خطرناک و اکسید کننده ای قوی است که در هنگام واکنش، دودهای نارنجی رنگ و سمی را از خود متصاعد می کند و به همین خاطر واجب است که هنگام کار با اسید نیتریک از ماسک تنفسی و هود شیمیایی استفاده شود.
کاربردهای اسید نیتریک در بازیابی فلزات گرانبها
ساخت تیزاب سلطانی
از مهم ترین کاربردهای اسید نیتریک در فرآیند بازیابی فلزات گرانبها، ساخت تیزاب سلطانی است. همان طور که می دانید تیزاب از یک قسمت اسید نیتریک و سه یا چهار قسمت جوهرنمک تولید می شود و برای حل کردن طلا و پلاتین استفاده می گردد.
البته در ساخت تیزاب، جایگزین هایی برای اسید نیتریک وجود دارد که بعضی از افراد در صورت عدم دسترسی به اسید نیتریک از آنها استفاده می کنند.
حذف فلزات مزاحم
از بین اسیدهای رایج، فقط اسید نیتریک است که می تواند نقره و مس را در خود حل کند (البته تیزاب هم قادر است مس را حل کند). از این رو از این اسید برای حذف و جداسازی فلزاتی نظیر مس، نیکل و روی از فلزات گرانبها استفاده می شود. برای مثال برای جداسازی روکش های طلا از قطعات الکترونیکی روکش شده با طلا مثل پین ها یا بردها می توان از اسید نیتریک استفاده کرد.
حل کردن نقره
همان طور که اشاره شد تنها اسید رایجی که می تواند نقره را در خود حل کند اسید نیتریک است و برای این کار هیچ جایگزین دیگری وجود ندارد. نقره با حل شدن در اسید نیتریک تبدیل به نیترات نقره می گردد که این نیترات نقره با استفاده از روش هایی مثل سمنتاسیون به فلز نقره تبدیل می گردد.
جداسازی طلا و نقره
با توجه به این که طلا در اسید نیتریک حل نمی شود از این اسید به وفور برای جداسازی طلا و نقره استفاده می شود. به خصوص در فرآیند بازیافت جواهرات مستعمل، استفاده از اسید نیتریک برای جداسازی طلا و نقره بسیار رایج است.
حل کردن پالادیوم
اسید نیتریک می تواند به راحتی پالادیوم را اکسید و در خود حل کند و این باعث شده است که از این اسید در فرآیند بازیابی پالادیوم یا جداسازی آن از فلزاتی مثل طلا و پلاتین استفاده شود. برای مثال در فرآیند بازیافت برخی از قطعات الکترونیکی، ابتدا قطعات در اسید نیتریک حل می شوند تا نقره و پالادیوم آنها استخراج شود و بعد برای استخراج طلا و پلاتین تیزابکاری می شوند.
ساخت الکترولیت جهت الکترولیز نقره
یکی دیگر از کاربردهای اسید نیتریک، ساخت الکترولیت سلول نقره است. همان طور که می دانید سلول نقره وسیله ای است که با استفاده از آن نقره ناخالص را الکترولیز می کنند تا به نقره خالص تبدیل شود و برای ساخت الکترولیت آن باید از اسید نیتریک استفاده شود.
کتاب بازیابی شیمیایی طلا و نقره
- در صورتی که با نحوه کار با اسید نیتریک و فرایند اسیدکاری آشنا نیستید.
- اگر در فرایند حذف فلزات مزاحم یا حل کردن نقره، از اسید نیتریک زیادی استفاده می کنید.
- اگر جزئیاتی نظیر دما، میزان حرارت دادن، مقدار اسید و … را که باید در فرایند اسیدکاری در نظر گرفته شوند، نمی دانید.
پیشنهاد می کنیم که کتاب بازیابی شیمیایی طلا و نقره را بخوانید. این کتاب از طریق آدرس اینترنتی زیر قابل دریافت است:
کتاب بازیابی شیمیایی طلا و نقره
سلام روش جداسازی مس از طلا و نقره چیه؟
سلام سوالتون کلی هست
با اسید نیتریک میشه مس و نقره را از طلا جداسازی کرد و بعد نقره را به صورت کلرید نقره از مس جدا کرد
سلام و عرض ادب خواستم از سايت کامل و خوبتون تشکر ويژه بکنم.يه درخواست کمک و راهنمايي ازتون داشتم اگه لطف کنيد به جيميلم يا تلگرام يا واتس آپ پيام بدين تا بتونم مشکلمو باهاتون در ميان بزارم ممنون ميشم.
سلام استاد لطف بفرمائید علت واکنش زیاد تا حدی که سر ریز بشود چیست وقتی ظرف مناسب اسیدی که استفاده شده دقیق در برای نیم کیلو ظایعات استفاده کردم ولی به طوری واکنش کرد که یک قطره محلول توی ظرف نماند
سلام استاد گرامی سوالی داشتم آیا تنها با اسید تیتریک میتوان پالادیوم موجود در خاک معدنی را استخراج کرد? آیا باید حرارت داده شود ? باتوجه به اینکه پالادیوم همراه پریت است واکنش اسید تیتریک زیاد میشود . آیا باز اسید تیتریک باید خنثی ورسوب گیری شود ممنون از راهنماییهای جنابعالی
سلام
تخصص بنده بازیابی فلزات گرانبها از خاک و سنگ نیست بنابراین نمی توانم پاسخ دقیقی به شما بدهم ولی قاعدتا نباید مشکلی در حل کردن پالادیوم موجود در خاک باشه چرا که اسید نیتریک اکسید کننده بسیار قوی هست و اگر پالادیوم به فرم های مختلفی هم باشه باید حلش کنه
در مورد سوال دوم- فرقی نمیکنه وقتی شما پالادیوم را در محلول حل کردید یک محلول خواهید داشت مثل محلول های حاصل از اسیدکاری قطعات الکترونیکی یا جواهرات و بقیه مراحل یکسان است که یکی از آن ها از بین بردن اسید نیتریک اضافی است.
سلام خسته نباشید. یه سوال داشتم ممنون میشم راهنماییم کنید.در باز یافت طلا از قطعات الکترونیکی اسید های که استفاده میشن(اسید هیدروکلدریک واسید نیتریک) از چه درصد های استفاده میشه؟مرسی که جواب میدین.
سلام
درصدهای مورد استفاده بستگی به مرحله بازیابی، مواد و شرایط دارد. گاهی نیاز به استفاده از اسید رقیق است و گاهی غلیظ. مثلا برای ساخت تیزاب از غلیظ استفاده می شود.
درود بر شما
وقتی مواد داخل اسید نیتریک میریزیم چقدر زمان میبره ک خاصیتش از دست بره؟
منظورم اینه تا چه حد خوردگی فلزات رو داره؟ من فلزی داخلش انداختم نصف رو خورد ولی نصف دیگه مونده. آیا خاصیتش رو از دست داده؟
سلام
اگر نیمی از فلز در اسید باقی مانده و واکنش متوقف شده است، بدان معنی است که اسید مصرف شده و درواقع دیگر اسیدی در محلول وجود ندارد. اینکه اسید چه زمانی مصرف می شود بستگی به فلز و مقدار آن دارد.
سلام استاد من تازه وارد کار استخراج از وسایل کامپیوتر شدم وحالا کمی اطلاعات از این کار پیدا کردم از اون ور هم توانه خریدنه کتاب را همه ندارم که بخرم لطف می کنید کمکم کنید ممنونم که وقت برام گذاشتید
سلام
با مقالات سایت هم میتونید کار بازیافت فلزات گرانبها رو یاد بگیرید. فقط کافیه چند ماه وقت بذارید و مطالعه کنید. خیلی از بچه ها فقط با مقالات سایت تونستند موفق شوند.
سلام استاد
من برای آزمایش مقداری پین در تیزاب حل کردم و چون فلز بیشتری داشتم مقدار نیتریک رادر تیزاب کمی بیشتر از جوهر نمک اضافه کردم و تیزاب را حرارت دادم بعد از خنثی کردن نیتریک با اوره اس ام بی اضافه کردم هیچ چیزی ته نشین نشد ولی میدونم که حدود یک دهم گرم طلا در تیزاب بوده.خودم فکر می کنم طلا بخار شده چون تست استانوس منفی هست
به احتمال زیاد طلا اصلا حل نشده و در پسماند باقی مانده است.
خیر استاد توضیحات بنده کامل نبوده بنده مقدار نیتریک را بیشتر از جوهر نمک در نظر گرفتم و تیزاب را جوشاندم به طوری که فلز کاملان حل شد.
از اس ام بی ایرانی استفاده کرده بودم و یا نیتریک خنثی نشده بود ولی با این که در این حالت تست استانوس منفی بود طلا با پودر روی رسوب کرد با کسری نسبتان زیاد
وقتی پودر روی استفاده کردید دیگه کسری نباید داشته باشه. پودر روی همه طلا را رسوب خواهد مگر اینکه یا کم بزنید و یا به قدر کافی صبر نکنید تا واکنش تکمیل بشه.
با عرض سلام وخسته نباشیدبه کلیه دست اندکاران ایزی گلد.
سایت شما بسیار مفید واموزنده میباشد
انشالله که همیشه پاینده باشید.
اگر امکان داره لطف بفرماید.جهت خرید متابی و اسیدنیتریک و اوره به کجا مراجعه کنم .اگر ادرس و یا تلفن بدهید ممنون میشوم.
با تشکر
سلام
در اینترنت و سایت هایی نظیر دیوار و شیپور جستجو کنید.
سلام استاد خوبین من ی سوال دارم هزینه اش و هم میدم کمکم کنید
میخواستم اچ کاری کنم روی فلز مس و برنج و نقره بیشتر روی مس و نقره شنیدم از اسید نیتریک استفاده میکنید اما روش کارش و میخوام بدونم چجور باید استفاده کنیم ممنون میشم
سلام متاسفانه این کار در تخصص من نیست.
سلام من نقره را استخراج می کنم اما مس را نمی تونم هر کسی اگر بلده به من کمک کنه تا مس را هم استخراج کنم
آیا استخراج فلزات گرانبها از قطعات الکترونیکی کاره پرسودی هست؟
بستگی داره که بتونید ضایعات به قیمت واقعی تهیه کنید یا نه. کاری که بسیار مشکله.
پیشنهاد میکنم به صفحه اینستاگرام ما مراجعه و دو پستی را که در این مورد کار شده مطالعه بفرمایید.
سلام میبخشید ایا شما سی دی اموزشی استخراج طلا و نقره که یک چیز جامع باشه دارین ؟
سلام ما فقط کتاب هاشو داریم که برای فروش گذاشتیم توی سایت.
سلام و بهترین ها برای شما ،که در فضای مجازی که اطلاعات صحیحی و کاملی ارائه میکنید.من مقداری پین با زحمت زیاد قلع را به صورت دستی از پین ها جدا کردم و در اسید نتریک ریختم بعد از واکنش اسید روکش پین ها جدا ولی در زمان فیلتر کردن رسوب کرمی رنگ بجا مانده در کاغذ صافی که مقدار زیاد که مانع فیلتر بقیه محلول میشدفلز بکار رفته در پین هام از رنگ بجا مانده پین مس است(احتمالا) ممنون میشم راهنمایی با رسوب مزاحم چه کنم
سلام ظاهرا محلول آلوده به قلع و درنتیجه خراب شده. پین ها معمولا قلع زیادی دارند و به راحتی قلع زدایی نمی شوند.
سلاممن داخل نیترات نقره مس گذاشتم و نقره موجود خارج شده اما محلول را که با کمی نمک تست میکنم به رنگ سفید درمیاد ایاهنوز نقره در محلول هست
به نظر میاد بله.