جیوه (I) کلرید یا کلرید مرکوروس یک ترکیب شیمیایی معدنی با شناسه پابکم 24956 است که از دو عنصر مهم کلر و جیوه تشکیل شده است. این ماده شیمیایی در طبیعت به صورت معدنی وجود دارد و به صورت مصنوعی هم می‌توان آن را سنتز و تولید نمود. در ادامه تلاش می‌کنیم شما را با این نمک سمی و خطرناک بیشتر آشنا کنیم.
خواص فیزیکی و شیمیایی
جیوه (I) کلرید با فرمول شیمیایی Hg2Cl2 یک پودر سفیدرنگ است که دارای جرم مولی 472.09 گرم بر مول و چگالی 7.150 گرم بر سانتی‌متر مکعب می‌باشد. این نمک جیوه به مقدار ناچیزی در آب حل می‌شود و در اسیدها نیز به زحمت حل می‌شود و در اتانول و اتر غیرقابل انحلال است. لازم به ذکر است که این ماده در دمای 383 درجه سانتی‌گراد به نقطه ذوب خود می‌رسد.
تولید و سنتز جیوه (I) کلرید
کلرید مرکوروس را می‌توان از واکنش فلز جیوه با کلرید جیوه (II) به دست آورد. همچنین می‌توان آن را اسید کلریدریک یا محلول سدیم کلرید با نیترات جیوه تولید نمود. واکنش هر دو پروسه را در ادامه می‌آوریم.
Hg + HgCl2 → Hg2Cl2
2HCl + Hg2(NO3)2 → Hg2Cl2 + 2 HNO3
کلرید جیوه معدنی
همان‌طور که در ابتدای مقاله بدان اشاره شد، جیوه (I) کلرید به صورت معدنی هم در طبیعت یافت می‌شود و می‌توان آن را در قالب کانی معدنی Calomel و بیشتر در کشورهای آلمان، اسپانیا، آمریکا، مکزیک و روسیه یافت. این کانی معدنی کمیاب معمولاً با ترکیبی از رنگ‌های سفید، خاکستری و زرد و به صورت شفاف تا نیمه شفاف است که در مجاورت هوا سیاه می‌شود و به سختی در اسیدها حل می‌گردد.
کاربردهای کلرید جیوه (I)
به دلیل اینکه جیوه (I) کلرید سمیت و خطرات جدی و زیادی دارد، کاربردهای زیادی نمی‌توان برای آن تعریف نمود. در هر صورت از این ماده شیمیایی استفاده‌های خاصی می‌شود که مهم و کاربردی محسوب می‌شوند. به طور مثال از این نمک شیمیایی برای برخی از واکنش‌های الکتروشیمی و نیز در عکس‌برداری شیمیایی استفاده می‌شود.
نگهداری و انبارش
جیوه (I) کلرید را در ظرفی کاملاً دربسته و محکم، در جایی خشک و خنک و به دور از دسترس کودکان، نور خورشید و عوامل و مواد شیمیایی ناسازگار نگهداری کنید. لازم به ذکر است که این ترکیب شیمیایی همچون سایر ترکیبات جیوه سمی و خطرناک است و حین استفاده از آن باید به لوازم ایمنی مثل ماسک، دستکش مناسب و عینک ایمنی مجهز بود. همچنین باید از هرگونه تماس پوست و چشم با این ماده یا بلع و استنشاق ذرات و بخارات آن به طور کامل خودداری کرد.
