در بازیابی و استخراج فلزات گرانبها، از رسوب دهنده ها برای رسوب دادن تقریبا انتخابی فلزات گرانبها از محلول حاوی این فلزات استفاده می شود. این رسوب دهنده‌ها انواع مختلفی دارند و درواقع هریک نوعی ترکیب شیمیایی محسوب می‌شوند. در این مطلب قصد داریم که بعضی از این رسوب دهنده ها را نام برده و شرح دهیم که هر کدام برای رسوب دادن چه فلزی استفاده می شود.


سولفات آهن برای رسوب دادن طلا از تیزاب سلطانی

سولفات آهن یا فروس سولفات با فرمول شیمیایی FeSO4، یک پودر سبز رنگ و کریستالی است که برای رسوب دادن طلا از محلول تیزابی استفاده می شود. از مزایای سولفات آهن می توان به ارزان بودن و دسترسی راحت به آن اشاره کرد چراکه سولفات آهن به عنوان کود کشاورزی استفاده می شود و تهیه آن چندان سخت نیست.

تیزاب کاری

سدیم متابی سولفیت جهت رسوب دادن طلا

سدیم متابی سولفیت با فرمول شیمیایی Na2S2O5 پودری سفید رنگ است که یکی از رایج ترین رسوب دهنده های طلا به شمار می رود و عملکرد آن در رسوب دادن طلا شبیه به سولفات آهن است؛ زیرا این دو ماده شیمیایی با محلول کلرید طلا واکنش می دهند و گاز دی اکسید گوگرد تولید می کنند که این گاز باعث رسوب کردن طلا از محلول می شود. شاید بد نباشد که بدانید سولفات آهن و سدیم متابی سولفیت، هر دو علاوه بر طلا می توانند باعث رسوب مقداری پلاتین هم شوند، به خصوص وقتی که میزان پلاتین موجود در محلول زیاد باشد.

گاز دی اکسید گوگرد

یکی دیگر از روش های استخراج طلا از تیزاب سلطانی روش گاز دی اکسید گوگرد است. این روش اگرچه چندان رایج نیست – حداقل در ایران – اما توسط بعضی از افراد استفاده می شود. در این روش گاز دی اکسید گوگرد در محلول دمیده می شود تا طلا رسوب کند.

نمک و جوهرنمک، رسوب دهنده های نقره از اسید نیتریک

نمک و جوهرنمک یا همان اسید کلریدریک هریک رسوب دهنده نقره از محلول نیترات نقره محسوب می شوند. این دو ماده که بسیار ارزان و در دسترس هستند به سادگی باعث رسوب کردن نقره از محلول نیترات نقره می شوند.

استفاده از کلرید مس جهت رسوب دادن پالادیوم

استفاده از کلرید مس جهت رسوب دادن پالادیوم

کلرید مس با فرمول شیمیایی CuCl2 نیز از دیگر موادی است که می تواند پالادیوم را چه از محلول های کلریدی و چه محلول های نیتراتی رسوب دهد. دقت داشته باشید که این رسوب دهنده، نقره را نیز می تواند رسوب دهد؛ بنابراین اگر در محلول حاوی پالادیوم، نقره وجود داشته باشد، نقره هم به همراه پالادیوم رسوب خواهد کرد.

دی متیل گلی اکسیم، رسوب دهنده پالادیوم

دی متیل گلی اکسیم با فرمول شیمیایی C4H8N2O2، پودری سفید رنگ و متاسفانه بسیار گران قیمت است (بزرگترین نقطه ضعف دی متیل گلی اکسیم قیمت بالای آن است). افزودن دی متیل گلی اکسیم به محلول باعث رسوب کردن انتخابی پالادیوم به شکل رسوب زرد رنگ می شود. از آنجایی که دی متیل گلی اکسیم، نیکل را نیز به همراه پالادیوم از محلول رسوب می دهد، محلول باید اسیدی باشد تا نیکل رسوب نکند. لازم به ذکر است که برای رسوب دادن هر گرم پالادیوم، 2.5 گرم دی متیل گلی اکسیم مورد نیاز است. 

آمونیوم کلرید، رسوب دهنده پلاتین

آمونیوم کلرید، رسوب دهنده پلاتین

آمونیوم کلرید یا نشادر با فرمول شیمیایی NH4Cl یک ترکیب غیرآلی و پودری بلوری و سفیدرنگ است که می توان برای رسوب دادن پلاتین از محلول استفاده کرد. این ماده تقریبا پلاتین را به صورت انتخابی از محلول رسوب می دهد اما باید توجه داشت که اگر پالادیوم نیز در محلول حضور داشته باشد، مخصوصا اگر میزان آن زیاد باشد، مقداری از پالادیوم نیز به همراه پلاتین از محلول رسوب خواهد کرد.

ویدئوی آموزشی نحوه رسوب دادن پلاتین به روش آمونیوم کلرید

در ویدئوی زیر می توانید مشاهده کنید که چگونه با اضافه شدن آمونیوم کلرید به محلول، پلاتین از محلول رسوب می کند.

کتاب آموزش استخراج طلا و نقره از جواهرات و قطعات الکترونیکی

آموزش استخراج طلا و نقره

  • اگر نمی دانید که چطور باید طلا را با سولفات آهن یا سدیم متابی سولفیت رسوب داد.
  • اگر مزایا و معایب روش های سولفات آهن و سدیم متابی سولفیت را نمی دانید.
  • اگر پس از افزودن رسوب دهنده به محلول، به جای پودر طلا، با ناخالصی یا رسوب دیگری مواجه شدید.
  • اگر با اصول و جزئیات رسوب دادن نقره با نمک یا جوهرنمک آشنا نیستید.

پیشنهاد می کنیم که کتاب “آموزش استخراج طلا و نقره از جواهرات و قطعات الکترونیکی” را از لینک زیر دریافت کرده و مطالعه کنید:

کتاب آموزش استخراج طلا و نقره از جواهرات و قطعات الکترونیکی



مطالب مرتبط: