عیار طلا

عیار (Karat یا Carat) واحد اندازه‌گیری آلیاژهای طلا و دیگر فلزات گران‌بها است و مثلا در مورد طلا نسبت طلای به کار رفته در یک جواهر را در مقایسه با سایر فلزات نشان میدهد. درواقع عيار طلا میزان طلای خالص در 24 قسمت از كل جواهر است. به عبارت دیگر اگر صد درصد یک قطعه یا جواهر از طلای خالص ساخته شده باشد، عیار آن 24 می شود. در جواهرات طلا عیارهای مختلفی وجود دارند که هر کدام در هر کشوری علاقمندان خود را دارد. پیشنهاد می شود که برای این که بدانید چه عیارهایی در چه کشورهایی بیشتر استفاده می شود، علاوه بر خواندن ادامه مطلب، سری به سایت ویکی پدیا بزنید.

طلای خالص

طلای خالص، فلزی بسیار نرم و شکننده است و به همین خاطر از آن نمی توان در ساخت جواهرات استفاده کرد. از این رو طلا با فلزات دیگری نظیر مس، نقره، روی، نیکل، آلومینیوم، آهن و حتی کادمیوم آلیاژ می شود تا هم مستحکم و شکل پذیر شود و هم به رنگ های مختلفی در بیاید. البته در بین این فلزات معمولا مس، روی و نیکل برای استحکام بخشیدن، به طلا اضافه می گردند و مابقی برای تغییر رنگ طلا مورد استفاده قرار می گیرند.

عیارهای طلا

طلا در عیارهای مختلفی ساخته و عرضه می شود. طلای خالص 24 عیار است، اما طلای 22 عیار حاوی 91.67 درصد طلای خالص است که مابقی آن را فلزاتی مثل مس، روی و نقره تشکیل می دهند. این نوع طلا دارای رنگ زرد تیره و درخشندگی متوسطی است و ارزش بالایی دارد. طلای 18 عیار هم که از 75 درصد طلای خالص و 25 درصد مس ساخته می شود، دارای رنگ زرد متمایل به قرمز و درخشندگی کمی است و ارزش متوسطی دارد. طلای ۱۴ عیار یا طلای آمریکایی نیز، ۵۸.۳۳ درصد طلای خالص و ۴۱.۶۷ درصد سایر فلزات را شامل می‌شود. این نوع طلا دارای رنگ زرد متمایل به قهوه ای و درخشندگی کمتری است و ارزش پایین تری از دو عیار ذکرشده دارد.

در آخر به طلای ۱۰ عیار یا طلای اروپایی می رسیم که ۴۱.۶۶ درصد طلای خالص و ۵۸.۳۴ درصد فلزات دیگر را در خود دارد. این نوع طلا دارای رنگ زرد متمایل به خاکستری و درخشندگی کمتری است و ارزش پایینی دارد. اینها رایجترین عیارهای طلا هستند و البته چند عیار دیگر هم برای این فلز گرانبها وجود دارد.

عیارهای رایج و مورداستفاده در کشورها

در ایران جواهرات با عیار 18 ساخته می شوند و ساخت عیارهای کمتر حداقل تا زمان نگارش این مقاله غیرقانونی است، مگر به قصد صادرات. اما در کشورهای دیگر عیارهای مختلف ساخته و به بازار عرضه می شود. برای مثال در کشورهای عربی، خریداران به خرید جواهرات 21 تا 22 عیار تمایل بیشتری نشان می دهند و در ترکیه به عیارهای 14 تا 18. در کشورهای اروپایی بر خلاف کشورهای عربی و ایران، خریداران به عیارهای پایین‌ و حتی طلای رنگی به دلیل قیمت پایین تر تمایل بیشتری دارند. همچنین در آمریکا و کانادا ساخت و مصرف طلای 10 تا 18 عیار رایج است.

عیارسنجی طلا

روش های مختلفی برای عیارسنجی طلا وجود دارند که از این روش ها می توان به سنگ محک و ری گیری اشاره کرد. روش ری گیری معمولا برای طلای آب شده و توسط زرگران مورد استفاده قرار می گیرد ولی روش سنگ محک بیشتر توسط طلا فروشان استفاده می شود. لازم به ذکر است که ری گیری باید توسط آزمایشگاه انجام شود، اما روش سنگ محک می تواند به راحتی توسط هر فردی که ابزار لازم (سنگ محک و اسیدهای عیار شده) را داشته باشد و نحوه محک زدن طلا را نیز بداند انجام شود. البته این را هم باید گفت که روش سنگ محک و اسید یک روش استاندارد و با دقت بالا برای عیارسنجی محسوب نمی‌شود.

لازم به ذکر است که پیشتر در مورد عیارسنجی طلا با روش های ری گیری و محک زدن مقالاتی منشتر کرده ایم که برای علاقمندان، در زیر لینک آنها را می آوریم.

عیارسنجی طلا به روش ری گیری
عیارسنجی طلا به روش محک زدن

طلای رنگی

همانطور که اشاره شد، طلای خالص را با فلزات مختلف آلیاژ می کنند تا طلا به رنگ های مختلفی در بیاید. برای مثال وقتی طلا با مقدار معینی نقره و مس مخلوط و آلیاژ شود، طلای سبز تولید می گردد. طلای سفید نیز که حتما اسم آن را شنیده اید از آلیاژ شدن طلا با فلزاتی نظیر نیکل و پالادیوم تولید می شود. مثال دیگری که در این باره می توان زد طلای بنفش است که از 80 درصد طلا و 20 درصد آلومینیوم ساخته می شود.

طلای سفید

عیار طلای سفيد مشابه طلای زرد است و با عیارهای مختلفی نظير 18عيار و 14عيار در بازار موجود می باشد. برای مثال طلای سفيد 18 عيار از 75 درصد طلا و 25 درصد فلزات ديگر مثل نیکل یا پالادیوم تشكيل شده است. مواردی كه هنگام خريد جواهرات طلای سفيد باید به آنها دقت كرد، رنگ، قيمت و كيفيت جواهرات است. رنگ طلای سفيد باید سفید و درخشان باشد كه البته بسته به ميزان عیار، اندكي متفاوت است. هر‌ چقدر عيار طلا بالا‌تر باشد، رنگ آن هم سفيدتر و درخشان تر خواهد بود.

میزان طلای هر عیار را چگونه محاسبه کنیم؟

در آخر اجازه دهید که به این سوال پاسخ دهیم که میزان طلای هر عیار را چگونه باید محاسبه کنیم؟به عنوان مثال به بررسی عیار 18 می پردازیم و با یک فرمول ساده حساب می کنیم که عیار 18 از 24 معادل چه عیاری از 1000 است. هر عیار در مبنای 24 معادل 41.6667 در عیار 1000 است، یعنی عیار 18 * 41.6667 = 750.0006 که برای گرد شدن آن 750 بیان می گردد. به‌عبارت دیگر این عیار دارای ۷۵ درصد طلای خالص هست.