کیاتیت (Kyawthuite) نوعی کانی یا ماده معدنی (ماده معدنی یک عنصر یا ترکیب غیرآلی طبیعی است که دارای ساختار داخلی منظم و ترکیب شیمیایی مشخص است) و یک سنگ قیمتی است که در میانمار پیدا می‌شود و به عنوان کمیاب‌ترین ماده معدنی جهان شناخته می‌شود به طوری که تا به حال فقط یک نمونه از آن کشف شده است. این نمونه که در منطقه مگک (Mogok) میانمار پیدا شده توسط پایگاه اطلاعات مواد معدنی موسسه فناوری کالیفرنیا این‌گونه توصیف می‌کند: کیاتیت کشف‌شده سنگ جواهر نارنجی‌رنگ کوچکی به وزن ۱.۶ قیراط است که انجمن بین‌المللی کانی‌شناسی در سال ۲۰۱۵ رسماً آن را شناسایی کرد. گفتنی است که این سنگ قیمتی و کمیاب در حال حاضر در موزه تاریخ طبیعی لس‌آنجلس نگهداری می‌شود.
ساختار سنگ قیمتی کیاتیت
کیاتیت یک بیسموت آنتیمونات طبیعی و از دسته مواد معدنی اکسیدی است که فرمول شیمیایی آن Bi3+Sb5+O4 می‌باشد. این سنگ قیمتی دارای ساختاری از نوع دستگاه بلوری تک شیب یا مونوکلینیک (به انگلیسی: Monoclinic crystal system) است. اگر بخواهیم بیشتر در مورد این نوع دستگاه بلوری صحبت کنیم باید بگوییم که آن یکی از هفت دستگاه بلوری (دستگاهی که با سه بردار شناخته می‌شود) است که در آن همانند راست‌لوزی (ارترمبیک) بردارها نامساوی‌اند. در این دستگاه ساختار منشوری با قاعده متوازی‌الاضلاع شکل داده می‌شود و ازاین‌رو دو بردار عمود بوده و بردار سوم زاویه‌ای به جز نود خواهد داشت.
دلیل وجود بسیاری از سنگ‌های قیمتی و کمیاب در میانمار
اگر در مورد سنگ‌های قیمتی و مواد معدنی کمیاب علاقه دارید و در این زمینه مطالعه داشته‌اید، حتماً متوجه شده‌اید که بسیاری سنگ‌های قیمتی و کمیاب در این کشور یافت می‌شود؛ حتی کمیاب‌ترین آن‌ها مثل کیاتیت. اما دلیل این موضوع چیست؟ کارشناسان در این زمینه نظریه‌های مختلفی دارند. به طور مثال برخی معتقدند زمانی که ابرقاره باستانی گوندوانا در حدود ۱۸۰ میلیون سال پیش شروع به تجزیه شدن کرد، شبه قاره هند به سمت شمال حرکت کرد و با آنچه اکنون جنوب آسیا است، برخورد کرد. فشار و گرمای حاصل از این برخورد گنجینه‌ای از سنگ‌ها را در منطقه‌ای که در حال حاضر کشور میانمار قرار دارد تشکیل داد که بسیاری از آن‌ها سنگ‌های قیمتی و کمیاب هستند.
ساخت کیاتیت مصنوعی
اگر علاقه‌مند به حوزه سنگ‌های قیمتی هستید، احتمالاً خوشحال می‌شوید که بدانید تنها راه به دست آوردن کیاتیت یافتن نوع طبیعی آن در مناطقی مثل میانمار نیست، بلکه می‌توان این سنگ باارزش را مثل خیلی از سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی دیگر به صورت مصنوعی نیز تولید کرد و ساخت.
