استیل نوعی فولاد بسیار مقاوم است که از ترکیب آهن، نیکل و کروم پدید می‌آید. این آلیاژ ظاهر براق، نقره‌ای رنگ و زیبایی دارد و در برابر خوردگی شیمیایی و زنگ زدن هم مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد. با این حال مقاومت استیل در برابر خوردگی و فرسایش به شرایط محیطی بستگی دارد و همچنین گاهی لازم است استیل درخشندگی و براقی بیشتری داشته باشد که به این دلایل به آبکاری استیل متوسل می‌شویم. به همین بهانه قصد کرده‌ایم که این نوع آبکاری را هرچند به صورت مختصر و خلاصه توضیح دهیم و به روش‌های انجام آن اشاره کنیم.
روش‌های آبکاری استیل
آبکاری استیل معمولاً به دو روش الکترولیتی و الکترولس انجام می‌گیرد. هر کدام از این دو روش ویژگی‌های خاص خود را دارند و کارگاه‌ها با توجه به نیاز و سفارش مشتریان خود، یکی از این دو روش را برای روکش کردن استیل انتخاب می‌کنند. لازم به ذکر است که در این نوع آبکاری از فلزات مختلفی مثل نقره، قلع، طلا، روی، مس، نیکل، کروم و پالادیوم جهت پوشش دهی استفاده می‌شود.
آبکاری الکترولیتی
در روش الکترولیتی به کمک جریان الکتریکی، لایه‌ای نازک بر روی سطح استیل ایجاد می‌شود، به این صورت که فلز مورد نظر برای آبکاری به الکترود آند مدار الکتریکی وصل شده و از سوی دیگر لایه زیرین به الکترود کاتد متصل می‌شود و سپس سطح رو زیرین قطعه در محلول مخصوص آبکاری قرار می‌گیرد تا بعد از برقراری جریان الکتریکی، لایه‌ای نازک بر روی لایه استیل ایجاد شود. لازم به ذکر است که در این روش چند عامل مهم و تاثیرگذار وجود دارد که از بین آنها می‌توان به ترکیب شیمیایی محلول، میزان جریان برق و مدت زمان تنظیم آبکاری اشاره کرد.
آبکاری الکترولس
در آبکاری الکترولس یا اتوکالیستی، فلز مورد نظر به جای اینکه در یک محلول الکترولیتی قرار گیرد، به اصطلاح آبکاری شیمیایی می‌شود. این روش باعث می‌شود تا سطح زیرین با نیکل یا فلز دیگر پوشش داده شود. در این روش ابتدا محلولی از نمک، نیکل هیپوفسفیت و چند ماده شیمیایی دیگر تهیه می‌شود و بعد فلز مورد نظر برای آبکاری داخل این محلول قرار داده می‌شود تا نیکل بدون جریان الکتریکی روی سطح فلز بنشیند.
آماده سازی قطعات استیل
در آبکاری استیل هم مثل سایر انواع آبکاری باید قطعات آماده سازی شوند. این مراحل شامل موارد زیر است:
- سمباده کاری: در این مرحله سطوح ناهموار قطعات استیل به سطوح صاف تبدیل می‌گردد.
- چربی زدایی: در این مرحله با انجام کارهایی چون عمل انحلال، پراکندگی و یا صابونی کردن، چربی‌های روی سطوح قطعات پاک می‌شود.
- پرداخت: انحلال شیمیایی شیارهای ناشی از خوردگی روی سطح استیل در این مرحله صورت می‌گیرد.
- شستشو: در این مرحله جهت از بین بردن مواد شیمیایی و غیرشیمیایی باقی‌مانده، قطعه شستشو داده می‌شود.
کاربردهای آبکاری استیل
یکی از مهم‌ترین کاربردهای آبکاری استیل، روکش کردن جواهرات و زیورآلات استیل است. این نوع جواهرات و بدلیجات مقاومت بیشتری در برابر اکسیداسیون و تیره شدن از خود نشان می‌دهند و رنگ براق‌تری نسبت به جواهرات آبکاری نشده دارند. از این نوع آبکاری همچنین برای روکش کردن لوازم خانگی، لوازم دکوری، قطعات خودرو، بعضی از قطعات الکترونیکی و الکتریکی و بسیاری از کارهای دیگر استفاده می‌شود.
