استات سدیم یکی از مهم‌ترین نمک‌های استاتی است که می‌توان آن را از واکنش جوش شیرین با استیک اسید یا حتی سرکه تولید کرد. این ماده شیمیایی کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد و برای مثال صنایع غذایی یا دارویی از آن برای تولیدات خود استفاده می‌کنند. در ادامه بیشتر در مورد این ماده شیمیایی توضیح خواهیم داد.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی
استات سدیم با فرمول شیمیایی C2H3NaO2 به صورت پودری کریستالی و سفیدرنگ است که در حالت عادی فاقد بو می‌باشد، ولی اگر حرارت ببیند و تجزیه شود، بوی سرکه یا اسید استیک می‌دهد. این ماده شیمیایی قابل انحلال در آب، هیدرازین و اتانول است و نوع بدون آب آن در دمای 324 درجه سانتی‌گراد ذوب می‌شود و در دمای 881.4 به جوش می‌آید.
فرایند تولید استات سدیم
ساده‌ترین راه برای تولید این ماده، خنثی‌سازی استیک اسید با کربنات سدیم یا بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین) است که پس از خشک کردن محلول به دست آمده و خارج کردن آب آن، ذرات کریستالی این ماده باقی می‌مانند. لازم به ذکر است که این نمک شیمیایی را از واکنش سدیم هیدروکسید با اسید استیک هم می‌توان تولید کرد که پروسه تولید آن به طور کلی مانند پروسه بالاست
کاربردهای استات سدیم
استات سدیم کابردهای فراوانی دارد و در صنایع مختلفی از آن برای مقاصد گوناگون استفاده می‌شود. بیش‌ترین مصرف این ماده در صنعت نساجی و غذایی است و به طور کلی می‌توان گفت که 60 درصد از بازار مصرف آن در آسیا، 20 درصد در آمریکای شمالی، 15 درصد در کشورهای اروپایی و 5 درصد دیگر نیز در سایر مناطق جهان قرار دارد.
این ماده شیمیایی در صنایع غذایی به عنوان افزودنی غذایی و طعم‌دهنده در فرایند تولید محصولات غذایی مختلف ازجمله چیپس و ترشی، در صنعت نساجی برای خنثی‌سازی اسید سولفوریک و فاضلاب این صنعت، جهت جلوگیری از حرارت زیاد در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن در لباس‌های پنبه‌ای، پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب، در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی مولکولی و بیوشیمی برای خارج کردن DNA از سلول، در فرایندهای خاص عکاسی برای پوشش دادن یک شکل مشخص بر روی سطوح، جهت از بین بردن ناخالصی‌ها، لکه‌ها و زنگ‌زدگی، برای ساخت پدهای حرارتی شیمیایی یا همان گرم‌کن دستی، در واکنش‌های شیمیایی به عنوان یک بافر، به عنوان عامل ضد آفتاب در رنگ‌های آنیلی، جهت تولید برخی از مواد آرایشی و بهداشتی مثل رنگ مو و شامپو، در داروسازی و بسیاری از صنایع و کارهای دیگر از این نمک استاتی استفاده می‌شود.
نگهداری و انبارش سدیم استات
این ماده شیمیایی را باید در جایی خشک و خنک، دارای تهویه مناسب و به دور از گرما و حرارت و همچنین مواد شیمیایی ناسازگار مثل اسیدها و اکسیدکننده‌های قوی نگهداری و انبار کرد.
نکات ایمنی
تماس سدیم استات با چشم سبب قرمزی و سوزش می‌گردد و تماس آن با پوست موجب تحریک و التهاب خواهد شد. همچنین استنشاق این ماده ممکن است باعث سختی در تنفس و تنگی نفس گردد و از بلع آن نیز باید خودداری کرد. لازم به ذکر است که این ماده قابلیت مشتعل شدن را نیز داراست.
