استات سرب یک نمک شیمیایی است که به نام های قند سرب، نمک زحل یا پودر گولارد نیز شناخته می‌شود و حاوی یک کاتیون سرب و یک آنیون استات می‌باشد. این ترکیب شیمیایی که همچون سایر نمک‌های فلز سرب خطرناک و سمی است، کاربردهای خاصی دارد که در ادامه همین مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی
این ترکیب شیمیایی در دو فرم سرب(II)استات و استات سرب(IV) وجود دارد که اولی دارای فرمول شیمیایی Pb(C2H3O2)2 و به صورت پودر سفید یا کریستال‌های بی‌رنگ می‌باشد و دومی دارای فرمول شیمیایی Pb(C2H3O2)4 و به صورت کریستال‌های بی‌رنگ یا صورتی است.
همچنین هر دو فرم در آب قابل انحلال هستند و بوی اسید استیک می‌دهند. سایر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی این دو فرم به شرح زیر است:
جرم مولی سرب(II)استات (نوع بدون آب): 325.29 گرم بر مول
جرم مولی استات سرب(IV): 443.376 گرم بر مول
چگالی سرب(II)استات (نوع بدون آب): 3.25 گرم بر سانتی‌متر مکعب
چگالی استات سرب(IV): 2.228 گرم بر سانتی‌متر مکعب
نقطه ذوب سرب(II)استات (نوع بدون آب): 280 درجه سلسیوس
نقطه ذوب استات سرب(IV): 175 درجه سلسیوس
کاربردهای استات سرب
از استات سرب به عنوان پیش ماده تولید سایر معرف‌های سرب مانند کربنات و کرومات، به عنوان ثابت‌کننده برخی از رنگ‌ها، جهت ساخت برخی کاتالیزورها، در غلظت‌های پایین به عنوان ماده اصلی فعال در انواع پیش‌رونده رنگ‌های رنگ‌آمیزی مو، به عنوان خشک‌کننده در رنگ‌ها و لاک‌ها، به عنوان پیش ماده برای سنتز مواد نانومتری، برای شناسایی گاز سمی هیدروژن سولفید و … استفاده می‌شود.
روش تولید استات سرب
سرب(II)استات را می‌توان از واکنش فلز سرب با اسید استیک و هیدروژن پراکسید تولید کرد. همچنین می‌توان به جای فلز سرب از کربنات سرب یا اکسید سرب استفاده نمود. استات سرب(IV) را نیز می‌توان از واکنش تترا اکسید سرب با اسید استیک و استیک انیدرید به دست آورد.
نگهداری و مسائل ایمنی
این ماده شیمیایی را در ظرفی دربسته و در جایی خشک و خنک و به دور از مواد ناسازگار مثل اسیدهای قوی، اکسیدکننده‌ها و فلزات فعال نگهداری کنید. لازم به ذکر است که استات سرب سمی و سرطان‌زاست و به راحتی جذب بافتهای آلی می‌شود و به کلیه، دستگاه گوارش، دستگاه تنفسی و به طور کلی سلامتی بدن آسیب وارد می‌کند. تماس این ماده با پوست موجب تحریک و گاهی سوزش و تماس آن با چشم باعث آسیب جدی و حتی دائمی به چشم می‌شود. همچنین گرد غبار آن نباید در محیط پخش شود زیرا جدای از نگرانی‌های سلامتی ممکن است در ترکیب با اکسیژن باعث ایجاد مخلوط‌های انفجاری شود. گفتنی است که این نمک استاتی برای موجودات زنده به ویژه آبزیان بسیار سمی است و اثرات منفی طولانی مدت بر آن‌ها می‌گذارد.
