استات پتاسیم (به انگلیسی: Potassium acetate) یک نمک پتاسیمی استیک اسید و یک ماده شیمیایی غیرآلی مهم است که به طور طبیعی در میوهها وجود دارد و درواقع از تخمیر باکتریایی به وجود میآید. این ماده شیمیایی به صورت مصنوعی هم تولید میشود و در صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، پلیمرها، کشاورزی و غیره مورد استفاده قرا میگیرد که در ادامه بیشتر به آنها خواهیم پرداخت.
ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی
استات پتاسیم با فرمول مولکولی CH3CO2K پودری بلورین و به رنگ سفید یا بیرنگ و با بوی ضعیف استیک است که در آب انحلالپذیری بالایی دارد و همچنین در اتانول، متانول و آمونیاک محلول است، اما در اتر و استون حل نمیشود. لازم به ذکر است که این ترکیب شیمیایی در دمای ۲۹۲ درجه سلسیوس به نقطه ذوب خود میرسد و چون نسبت نمکهای کلریدی خورندگی کمتری دارد در تولید ضدیخ از آن استفاده میشود.
استات پتاسیم چگونه تولید میشود؟
این ماده شیمیایی از تخمیر باکتریایی قند، ملاس یا الکل یا با سنتز شیمیایی استات آلدهید تولید میشود و همچنین میتوان آن را از واکنش پتاسیم هیدروکسید یا کربنات پتاسیم با اسید استیک در دمای 50 درجه سانتیگراد تا 100 درجه سانتیگراد تولید نمود.
کاربردهای استات پتاسیم
کاربردهای زیادی را میتوان برای استات پتاسیم نام برد. برای مثال این ماده شیمیایی در صنایع غذایی یک افزودنی مجاز غذایی محسوب میشود و از آن به منظور نگهداری مواد غذایی گوشتی و مرغ، تنظیم پ هاش مواد غذایی و تولید محصولاتی مثل سس و ترشی استفاده میشود.
همچنین از آن برای تولید ضدیخ جهت جلوگیری از یخ زدن سطح جادهها و باندهای فرودگاهها، در کشاورزی به عنوان کود حاوی عنصر پتاسیم، در پزشکی برای درمان هیپوکالمی یا کتواسیدوز دیابتی، در داروسازی در ساخت آنتیبیوتیکها، پنیسیلینها، انسولین و محلولهای دیالیز، در صنعت پلمیرسازی به عنوان کاتالیزور در ساخت فوم پلی اورتان، در اطفاء حریق، در صنایع مختلف به عنوان یک ماده اکسیدکننده، برای ساخت شیشه، جهت حفظ و نگهداری بافت های مومیاییشده، به عنوان عامل نرمکننده در کاغذسازی و نساجی، در بیوشیمی و زیستشناسی مولکولی، برای پر کردن الکترولیتها و بسیاری از صنایع و کارهای دیگر استفاده میشود.
نگهداری و انبارش پتاسیم استات
این ترکیب را باید در جایی خشک و خنک و به دور رطوبت، گرما، حرارت و مواد شیمیایی ناسازگار نگهداری نمود. گفتنی است که مهمترین نکته در نگهداری و انبارش این ماده شیمیایی آن است که این نمک شیمیایی اشتعال پذیر بوده و باید آن را در بازه دمایی ۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری کرد.
نکات ایمنی
هنگام استفاده از استات پتاسیم باید به دستکش، عینک ایمنی و ماسک مجهز بود، چراکه در اثر تماس با پوست و چشم ایجاد التهاب و قرمزی میکند. همچنین باید از بلع یا استنشاق گرد و غبار و ذرات آن خودداری نمود.