پتاسیم برومات (به انگلیسی: Potassium bromate) یک ترکیب شیمیایی غیرآلی با شناسه پابکم 24444 است که یک اکسیدکننده قوی به حساب میآید. این ماده در صنایع غذایی و صنایع شیمیایی کاربردهایی دارد که در ادامه همین مطلب به آنها خواهیم پرداخت.
ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی
فرمول شیمیایی پتاسیم برومات KBrO3 است و شکل ظاهری آن پودر بلورین سفید میباشد. این ترکیب شیمیایی انحلالپذیری خوبی در آب دارد، اما در استون غیر قابل انحلال است. همچنین دارای جرم مولی 167 گرم بر مول و چگالی 3.27 گرم بر سانتیمتر مکعب میباشد و نیز در دمای 350 درجه سانتیگراد ذوب شده و در دمای 370 درجه سانتیگراد به جوش میآید که درواقع در این دما تجزیه میگردد.
روش تولید پتاسیم برومات
این نمک شیمیایی با عبور عنصر برم از محلول داغ پتاسیم هیدروکسید تهیه میشود. محصولات این واکنش علاوه بر پتاسیم برومات و آب هستند. این واکنش به صورت زیر است:
3Br2 + 6KOH = KBrO3 + 5KBr + 3H2O
همچنین میتوان آن را با الکترولیز محلول پتاسیم برومید تولید کرد.
کاربردهای پتاسیم برومات
از پتاسیم برومات در صنایع غذایی در فرایند پخت نان و تهیه مالت (البته به دلیل خواص سرطانزایی آن، بسیاری از کشورها استفاده از این ماده را به عنوان افزودنی غذایی ممنوع کردهاند)، در شیمی تجزیه، به عنوان عامل بورمینه کردن بنزن و … استفاده میشود.
نگهداری و انبارش
پتاسیم برمات را در ظرفی دربسته و در جایی خشک و در دمای کمتر از 30 درجه سانتیگراد قرار دهید. همچنین آن را باید دور از دسترس اطفال و مواد ناسازگار مثل مواد شیمیایی احیاکننده، مواد قابل احتراق، آلومینیوم، مس، پودرها و سولفیدهای فلزی، فسفر، کربن و سولفور نگهداری کرد. لازم به ذکر است که این نمک شیمیایی ترکیبی پایدار است و قابل احتراق نیست، اما در کنار مواد آتشگیر میتواند شعلهور شود.
مسائل ایمنی پتاسیم برومات
- پتاسیم برمات سرطانزا محسوب میشود و در عین حال یک ماده کارسینوژن است، یعنی میتواند باعث آسیب به DNA شود.
- این ماده برای چشمها، پوست و مجرای تنفسی تحریککننده است و بلع آن میتواند باعث اثراتی بر کلیهها و سیستم عصبی مرکزی شود که این امر ممکن است منجر به نارسایی کلیه، سرکوب تنفسی و از دست دادن شنوایی شود.
- در صورت آتش گرفتن، این ماده شیمیایی از خود گازهای سمی تولید میکند.
- هنگام استفاده از محافظ چشم، دستکش و محافظ تنفسی استفاده نمایید و جهت جلوگیری از پخش غبار از هود آزمایشگاهی یا مکنده موضعی یا استفاده کنید.