مطالب آموزشی پیرامون شیمی، مواد شیمیایی و استخراج فلزات گرانبها
استخراج کبالت و خطراتش برای مردم کنگو
کبالت فلزی مهم و باارزش است که در صنایع الکتریکی و الکترونیکی به ویژه گوشی‌ها موبایل، کامپیوترها و خودروهای برقی استفاده فراوانی دارد. این فلز بیشتر از قاره آفریقا و به خصوص کشور کنگو استخراج می‌شود که هرچند پول زیادی روانه این کشور کرده است، اما این پول غالباً روانه جیب شرکت‌های خارجی و استعمارگر و گروه‌های مسلحی می‌شود که معادن را در کنترل خود دارند تا جایی که به دلیل شرایط وحشتناک کاری و موضوعات زیست‌محیطی در معادن کبالت کنگو، این فلز سطح جهان شهرت بسیار بدی پیدا کرده است و حتی جنبشی بین‌المللی برای حذف این ماده یا بهتر بگوییم تأمین آن از نقاط دیگر دنیا غیر از کشورهایی نظیر کنگو آغاز شده است. در این میان برخی شرکت‌ها که منافعشان در حذف این نوع کبالت نیست از منبع و منشأ تأمینش ابراز بی اطلاعی کرده‌اند و برخی نیز مدعی هستند که آن را نقاط دیگری تأمین می‌کنند.
شرایط کارگران کنگویی در معادن استخراج کبالت
حدوداً صد هزار کارگر معادن کبالت در کنگو از ابزارهای دستی و در تاریک‌ترین شرایط برای حفاری در زیر زمین استفاده می‌کنند و هم‌زمان از کمترین امکانات ایمنی برخوردارند. در این معادن مرگ‌ومیر و جراحت امری عادی به شمار می‌رود و متأسفانه محلی‌ها به خاطر فعالیت‌هایی که در این غارها و تونل‌ها انجام می‌گیرد در معرض سطوح بالایی از فلزات سمی قرار می‌گیرند و درنتیجه آن به مشکلات تنفسی، نقایص مادرزادی بدو تولد و بسیاری آسیب‌های دیگر دچار می‌گردند.
مواد معدنی که این کارگرها در شرایط ذکر شده استخراج می‌کنند به شرکت‌های چینی منتقل می‌شود (جالب است بدانید در حدود نود درصد از کبالت مورداستفاده در چین از کنگو تأمین می‌شود و درواقع این شرکت‌های چینی هستند که صنعت معدن کشور یاد شده را تحت سلطه خود درآورده‌اند) که خود بخشی از شرکت‌های بزرگ تولیدکننده کبالت دنیا هستند و مواد موردنیاز برخی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان باتری در دنیا را تأمین می‌کنند.
آسیب‌های زیست‌محیطی
ورود آلاینده‌های شیمیایی ناشی از فعالیت‌های معدنی مربوط به استخراج کبالت در منابع آبی ازجمله رودخانه‌ها، سبب نابودی زندگی آبزیان مناطق اطراف این معادن و نابودی مزارع کشاورزی شده است. این آلاینده‌های شیمیایی خاصیت اسیدی دارند و به مرگ آبزیان منجر می‌شوند. ورود مواد مرتبط با این آلاینده‌های شیمیایی به بدن انسان نیز، سلامت انسان را به صورت جدی به مخاطره می‌اندازد. گفتنی است که برای جداسازی کبالت از سنگ‌های معدنی، مقادیر زیادی اسید لازم است و همین اسید است که وارد محیط‌زیست می‌شود و بحران می‌سازد. به خصوص آنکه در کنگو، مقررات نظارتی در حوزه محیط‌زیست وجود ندارد. درنتیجه رهاسازی آلاینده‌های شیمیایی در محیط‌زیست، اتفاقی رایج در این کشور آفریقایی است.
سخن پایانی
با توجه به گذر کشور‌های پیشرفته به سمت خودروهای برقی، تقاضا برای کبالت در جهان افزایش یافته است، چراکه در ساخت باتری خودروهای برقی از کبالت استفاده می‌شود. همین امر سبب افزایش فعالیت‌های معدنی در کشورهایی همانند جمهوری دموکراتیک کنگو شده است. همچنین بدون باتری‌های لیتیوم یونی که برای ساختشان کبالت موردنیاز است، گوشی‌های هوشمند درون جیبمان جای نمی‌گیرند و لپ‌تاپ‌ها هم ابعاد کنونی‌شان را نخواهند داشت. اما هزینه این پیشرفت‌ها و آسایشی که از آن سخن گفتیم را به طور مشخص مردم اهل کنگو و قاره آفریقا می‌پردازند و متأسفانه به نظر نمی‌رسد شرکت‌های حوزه فناوری به این زودی‌ها از این سرزمین چشم‌پوشی کنند.
