بازیافت فلزات

مسلماً فلزات یکی از باارزش‌ترین و مهم‌ترین ضایعات برای بازیافت می‌باشند. به خصوص فلزی مثل آهن که اهمیت بسیار زیادی در صنایع مختلف ازجمله فولادسازی دارد و حجم ضایعات آن هم بسیار زیاد است.

فلزات و آلیاژهای قابل بازیافت

متأسفانه به دلایل مختلف فلزات به مقدار زیادی قابل بازیافت نیستند و درواقع بخش زیادی از آن‌ها از بین می‌رود. از مهم‌ترین فلزات و آلیاژهای قابل بازیافت می‌توان به آهن، چدن، برنج، برنز، روی، سرب، آلومینیوم، قلع و مس اشاره کرد. آلومینیوم، فولاد، برنج و مس جزو بیش‌ترین فلزات قابل بازیافت هستند و از بین این‌ها مس به دلایل بسیار نظیر قیمت و خالص بودن بهترین فلز برای بازیافت محسوب می‌شود.

مراحل بازیافت فلزات

مراحل بازیافت شامل جمع‌آوری و جداسازی، پردازش، خردایش، پالایش و درنهایت ذوب می‌شود. در ادامه هر مرحله را توضیح می‌دهیم. البته باید توجه داشت که این مراحل به صورت کلی است و هر فلز در بازیافت تفاوت‌هایی در پروسه عملیاتی خواهد داشت. به طور مثال مراحل بازیافت ضایعات آهنی با مراحل بازیافت سیم‌ها و کابل‌های مسی تفاوت‌های زیادی دارد.

جمع‌آوری و جداسازی

فلزهای قابل ‌بازیافت پس از جمع‌آوری (میزان زیادی از فلزهای بازیافتی از مردم خریداری می‌شوند) دسته‌بندی می‌شوند. در هنگام دسته‌بندی، مواد فلزی از مواد غیرفلزی به دقت جدا و سپس مواد با کیفیت بیشتر از مواد با کیفیت کمتر تفکیک می‌شوند، زیرا کیفیت ضایعات برای بازیافت اهمیت زیادی دارد و می‌تواند منجر به تولید محصولاتی باکیفیت شود.

پردازش

در مرحله پردازش مواد فلزی انتخاب‌شده معمولاً تحت فشار قرار می‌گیرند و با دستگاه پرس تا جای ممکن پرس می‌شوند تا برای انتقال به کارخانه فضای کمتری را اشغال کنند. برای مثال قوطی‌های حلبی و قوطی‌های آلومینیومی نوشابه از ضایعاتی هستند که باید قبل از انتقال به کارخانه پرس و فشرده گردند.

خردایش

خردایش تکه‌های فلزی باعث می‌شود راحت‌تر و با صرف انرژی کمتری ذوب شوند. این مرحله معمولاً توسط شریدرهای بسیار قدرتمند که حتی می‌توانند قطعات فولادی را نیز خرد کنند، انجام می‌گیرد.

پالایش

ضایعات فلزی قبل از  ذوب‌شدن باید پالایش شوند تا ناخالصی‌های آن‌ها جدا شود و کیفیت مواد به بالاترین میزان ممکن برسد. در این مرحله ناخالصی‌ها بسته به نوع فلز، با روش‌های مختلف مثل برق‌کافت (در این روش عناصر و ترکیب‌هایی که با پیوند شیمیایی با یکدیگر ترکیب شده‌اند، با استفاده از جریان برق از یکدیگر جدا می‌شوند) یا جداسازی با سیستم‌های آهنربایی یا حتی به کمک نیروی انسانی از مواد فلزی جدا می‌شود.

ذوب‌ – مرحله نهایی بازیافت فلزات

در آخرین مرحله مواد فلزی در کوره ذوب می‌شوند. نیاز به گفتن نیست که هر یک از فلزات کوره‌ مخصوص خود را دارند و در دمای مختص به خود و در مدت زمان مشخص‌شده‌ای ذوب می‌شوند. زمان ذوب فلزات بسته به دمای کوره، حجم فلزات موجود در آن و نوع فلز از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر است. ذوب فلزات انرژی قابل‌توجهی مصرف می‌کند؛ اما خوشبختانه مصرف انرژی این فلزات نسبت به ذوب مواد خام برای تولید فلز نو کمتر خواهد بود. درنهایت و پس از ذوب شدن مواد، مذاب به قالب‌های مخصوص ریخته شده تا خنک و جامد شوند. در ضمن قبل از آن معمولاً مواد شیمیایی مشخصی جهت افزایش استحکام و کیفیت فلز نهایی و ایجاد چند ویژگی دیگر به مذاب اضافه می‌شود.