بوتیل استات

بوتیل استات که به نام بوتیل اتانوئات نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب آلی است که بیشتر به عنوان حلال در تولید محصولات مختلف مثل رنگ، عطر و لاک و یا تولید اسانس‌های میوه به کار می‌رود. در این مطلب تلاش خواهیم کرد که شما را بیشتر با این ماده شیمیایی مهم و کاربردی آشنا کنیم.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

بوتیل استات با فرمول شیمیایی C6H12O2 مایعی شفاف و به شدت اشتعال پذیر با بویی شبیه بوی موز یا سیب است که انحلال‌پذیری کمی در آب دارد اما در انواع الکل، کتون، گلیکول و استر به راحتی حل می‌شود. بوتیل استات به ترتیب دارای دمای ذوب و جوش منفی 78 و 126 درجه سانتی‌گراد است و استری با دمای جوش بالا و قطبیت متوسط به شمار می‌رود که در دمای اتاق یعنی دمای ۲۴ درجه سانتی‌گراد مشتعل می‌شود و به صورت طبیعی در بسیاری از میوه‌ها وجود دارد.

بوتیل استات چگونه تولید می‌شود؟

رایج‌ترین روش تولید بوتیل استات، استری شدن بوتانول و استیک اسید است که در حضور کاتالیزوری مانند اسید سولفوریک صورت می‌گیرد. در این واکنش اگر از ایزومر بوتانول استفاده شود، شما ایزومری از بوتیل استات خواهید داشت.

کاربردهای بوتیل استات

بوتیل استات کاربردهای زیادی دارد. برای مثال از این ماده برای در صنایع غذایی به عنوان یک ماده طعم‌دهنده و خصوصاً برای ایجاد طعم سیب و موز در آب‌نبات‌ها و آب‌میوه‌ها، به عنوان حلال در تولید لاک، رنگ و رزین، در صنعت داروسازی به عنوان حلال یا ماده استخراج‌کننده عصاره و همچنین برای تولید پنیسیلین-جی، برای ساخت عطر و اسانس، برای تولید فیلم عکاسی، به عنوان ماده ضد خوردگی در محصولات پاک‌کننده و مراقبت از خودرو، برای تولید جوهر و چسب، استفاده در صنایع چرم مصنوعی، برای تولید و تهیه انواع تنباکو، به عنوان افزودنی به گازوئیل به منظور جلوگیری از آسیب دیدن موتور وسایل نقلیه، در تولید انواع پلاستیک‌ها، ساخت شیشه‌های نشکن و بسیاری از کارهای دیگر استفاده می‌شود.

نگهداری و انبارش بوتیل استات

مهم‌ترین نکته در انبارش این حلال شیمیایی اشتعال پذیر بودن آن است، چون همان‌طور که گفته شد به شدت اشتعال پذیر است و در دمای ۲۴ درجه سانتی‌گراد آتش می‌گیرد. به همین علت این ترکیب شیمیایی باید در محیطی با دمای مناسب و کمتر از ۲۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. همچنین باید در جایی با تهویه کافی و خشک و به دور از تابش مستقیم نور خورشید و مواد شیمیایی خورنده و ناسازگار قرار گیرد.

نکات و مسائل ایمنی

با وجود اینکه بوتیل استات سمی نیست، اما استشمام بیش از حد و طولانی مدت آن می‌تواند عواقب نامناسبی همچون سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ داشته باشد. همچنین تماس مکرر این ماده با پوست باعث از بین رفتن چربی‌های مفید پوست شده و خشکی و ترک‌خوردگی پوست را در پی دارد و بلعیدن مقدار زیادی از آن، باعث استفراغ، تهوع و اسهال می‌شود.