خوشبختانه راهکارها و روش های متعددی برای تشخیص نقره اصل از نقره تقلبی و یا بدل وجود دارد که بعضی از آنها در حرفه بازیافت و استخراج کاربرد دارد، بعضی برای تشخیص قطعه یا فلزی که در اختیار دارید به کار میرود و از برخی نیز حتی میتوان هنگام خرید جواهرات و شمش نقره استفاده کرد و از سوءاستفاده های احتمالی افراد سودجو و ضرر و زیان مالی جلوگیری نمود. در این مطلب میخواهیم به توضیح و آموزش این روشها بپردازیم.
نقره تقلبی یا بدلی چیست؟
نقره تقلبی یا بدلی می تواند یک جواهر، سکه یا شمش باشد که از نقره با عیار پایین یا فلزی غیر از نقره، اما شبیه به نقره ساخته شده ولی طوری طراحی گردیده است که به نظر بیاید از نقره اصل ساخته شده است (برای مثال با نقره آبکاری شده و روی آن علامت 925 به نشانه استرلینگ بودن درج شده است).
توجه به ظاهر و علائم روی قطعه
یکی از ساده ترین و سریع ترین راه برای این که پی ببریم که یک قطعه از نقره ساخته شده است یا صرفا یک نقره تقلبی است، این است که به ظاهر و علائم حک شده روی آن توجه کنیم. برای مثال در صورتی که روی یک جواهر یا ظرف، عدد 925 حک شده بود نشانه این است که آن جواهر یا ظرف از نقره استرلینگ ساخته شده است. البته همان که بالاتر اشاره شده، علامت ها می توانند برای فریب افراد به سادگی روی قطعه حک شوند و به هیچ عنوان معیار مناسب و قابل اعتمادی برای تشخیص نقره اصل نیستند.
تشخیص نقره اصل از بدل با تست صدا
وقتی با یک تکه فلزی به نقره اصل ضربه بزنید، صدایی شبیه به زنگ برای یک تا دو ثانیه تولید می شود. در صورتی که صدایی غیر از آن تولید شود نشانه این است که آن قطعه یا نقره نیست یا اگر هم از نقره ساخته شده، عیار آن پایین است.
نکته: انجام این روش نیاز به کمی تجربه دارد.
شناسایی نقره تقلبی با استفاده از آهن ربا
نقره خالص یا نقره استرلینگ به آهنربا جذب نمی شود. بنابراین اگر قطعه به آهنربا جذب شد، احتمالا آن قطعه از استیل ساخته شده یا عیار نقره آن پایین است.
تست نقره با وایتکس
روی نقره چند قطره وایتکس بچکانید. در صورتی که وایتکس با نقره واکنش داد و رنگ قطرات وایتکس به قرمز، سبز یا قهوه ای تغییر کرد، به احتمال زیاد قطعه مورد نظر نقره اصل است، اما اگر رنگ وایتکس به رنگ های دیگر تغییر پیدا کرد، آن قطعه، نقره تقلبی است.
شناسایی نقره اصل از بدل با محلول شورتر
محلول شورتر بهترین و اصولی ترین راه تشخیص نقره اصل از نقره تقلبی است. با این روش حتی می توان عیار نقره را تخمین زد. استفاده از محلول شورتر بسیار آسان است چراکه فقط کافی است که یک قطره از محلول را روی قطعه بریزند و صبر کنند تا محلول تغییر رنگ دهد و با بررسی رنگ محلول به اصل یا تقلبی بودن نقره و حتی عیار نقره احتمالی پی ببرند.
آزمایش یخ
تکهای یخ را روی قطعه مورد نظرتان قرار دهید. اگر یخ سریع تر از حالت نرمال شروع به ذوب شدن کرد احتمال این که قطعه از نقره باشد بالا است. البته نکته ای که در آزمایش یخ وجود دارد این است که این روش برای شمش یا سکه نقره کاربرد دارد و برای جواهرات نقره چندان کارا نیست.
تست وزن
این روش فقط برای تست نقره خالص مثل شمش نقره کاربرد دارد. برای انجام این آزمایش باید شمش مور نظر را با ترازوی دقیق وزن کنید و عدد آن را یادداشت کنید. سپس در یک ظرف آب بریزید و ظرف را روی ترازو قرار دهید و بعد ترازو را به صفر برسانید و شمش را در آب بیندازید. حالا دوباره عدد را یادداشت کنید. در پایان عدد اول را به عدد دوم تقسیم کنید. حاصل در صورتی که شمش از نقره خالص باشد باید 10.49 باشد.
تشخیص نقره با اسید نیتریک و هیدروکلریک اسید
یکی دیگر از روش های تشخیص نقره اصل از نقره تقلبی و بدل، استفاده از اسید نیتریک و هدروکلریک اسید است. البته مشخص است که این روش به سبب استفاده از اسیدهای بسیار قوی و خورنده به نقره آسیب می رساند و همچنین باید توجه داشت که عاری از خطا هم نیست، چرا که بعضی از فلزات مثل تیتانیوم و استیل در برابر این اسیدها مقاوم هستند و یا فلزاتی ممکن است واکنش های مشابه با نقره بدهند که به همین خاطر ممکن است ما را به اشتباه بیندازند.
مراحل تشخیص نقره اصل از نقره تقلبی به روش اسید
- قطعه ای که به نقره بودن آن مشکوک هستید را به طور کامل تمیز کنید.
- یک قطره اسید نیتریک روی قطعه بریزید و 30 ثانیه صبر نمایید.
- پس از 30 ثانیه یک قطره کوچک هیدروکلریک اسید روی اسید نیتریک بریزید.
- در صورتی که یک لکه سفید رنگ در اسید ایجاد شد به این معنی است که قطعه به احتمال زیاد از نقره ساخته شده است.
- نقره را بشویید. پس از شست و شو مشاهده خواهید کرد که لکه سفید رنگ روی نقره باقی مانده است.
چند نکته
- اگر قطعه مورد نظر از نقره خالص ساخته شده باشد، وقتی که اسید نیتریک روی نقره ریخته می شود، محلول بدون رنگ تولید می گردد که در معرض نور، رنگ آن تیره و سیاه می شود.
- نقره 925 (نقره استرلینگ) و سکه های نقره به دلیل این که در خود مس دارند، وقتی اسید نیتریک روی آنها ریخته می شود، محلولی آبی رنگ تولید می کنند.
- روش بهتر استفاده از روش محلول شورتر است که هم دقیق تر و مطمئن تر است و هم عیار نقره را مشخص می کند.
تشخیص نقره از طلای سفید
نقره نسبت به طلای سفید تیره تر و براقی کمتری دارد. ضمن آنکه کدهای روی آن شبیه به کدهای طلای زرد است؛ در حالی که کدهای روی نقره 925، 800، 900 و اعدادی شبیه به اینهاست.
تشخیص نقره از نیکل
برای تشخیص نقره از نیکل می توانید از روش هایی که در بالا توضیح داده شد استفاده کنید. به خصوص روش آهنربا روشی مناسب برای این کار است؛ چراکه نیکل برخلاف نقره، فلزی با خاصیت مغناطیسی به شمار می رود و درنتیجه جذب آهنربا می گردد.
تشخیص نقره از تیتانیوم
نقره و تیتانیوم از نظر رنگ و ظاهر شباهت زیادی دارند که تشخیص و شناسایی آنها از یکدیگر کار دشواری است، اما چند نکته وجود دارد که می توانند ما را در تشخیص و شناسایی نقره از تیتانیوم کمک کنند. یکی اینکه فلز تیتانیوم نسبت به نقره سبکتر است و دوم هم اینکه دوام تیتانیوم بسیار بیشتر از دوام نقره است و به راحتی نمیشکند یا خراش برنمیدارد. درحالی که، نقره نرم است و به راحتی تغییر شکل میدهد و با ضربه ممکن است بشکند یا خراشی بر سطح آن ایجاد شود.
کتاب آموزش بازیافت طلا و نقره از جواهرات و قطعات الکترونیکی
- اگر با روش عیارسنجی نقره آشنا نیستید.
- اگر روش تست شورتر و نحوه ساخت محلول شورتر را نمی دانید.
- اگر دوست دارید به بازیافت نقره از جواهرات و ظروف نقره بپردازید.
توصیه می کنیم کتاب آموزش بازیافت طلا و نقره از جواهرات و قطعات الکترونیکی را مطالعه کنید. این کتاب از طریق لینک زیر قابل دریافت است:
سلام متشکرم بسیار آموزش گرفتم
ممنون از راهنماییتون . کارآمد بود و به دردم خورد
سلام من راهنمایی میخواستم ک کجا و چگونه عیار ظروف قدیمی رو بسنجن
اگر میشه راهنمایی بفرمایید
مثل ظروف قلمزنی و بشقاب های دیواری
آیا جواهر نقره بی شماره وجود دارد…
آیا جواهر نقره بدون شماره هم وجود دارد…مثلا انگشتر نقره
باسلام .اينكه ميفرماييدوايتكس راروى نقره بريزيم بنده اين آزمايش راانجام دادم روى انگشترنقره كه به محض تماس بانقره به رنگ قهوه اى ياطوسى تيره درآمدميخواستم بدونم جوابش مثبته يامنفى .ممنون
روش ساده و آسون که همه تو مدرسه خوندند، استفاده از سفیده تخم مرغ است. کمی سفیده تخم مرغ به آن بزنید، اگر نقره باشد سیاه میشود که اگر بعد هم آن را با آب بشویید تمیز می شود.
سلام من آهنربا به انگشتر نقره ام نزدیک کردم اما هیچ واکنشی نشون نداد، یعنی نه جذب شد و نه دفع کرد. آیا نشان از اصل نبودن انگشتر هست؟ لازم به ذکر هست که با توجه به اینکه انگشتر قدیمی نیست هیچ نشانی روی آن وجود نداره.
نقره به آهنربا جذب نمیشه ولی همچنان احتمال نقره نبودن انگشتر شما وجود داره!