دود اسید نیتریک و تیزاب (Nitric oxide و Nitrogen dioxide) که رنگ زرد یا نارنجی دارند، خطرات بسیاری را متوجه سلامتی انسان و محیط زیست می کنند. از این رو باید در مواجهه با این دود بسیار مراقب بود و از لوازم ایمنی و تجهیزات لازم نظیر خنثی کننده دود اسید و هود اسیدکاری استفاده کرد.


نیتروژن دی‌اکسید و نیتریک اکسید

نیتروژن دی‌اکسید ( Nitrogen dioxide) با فرمول شیمیایی NO یک ترکیب شیمیایی و یک گاز است که در دمای معمولی زرد و در دماهای بالاتر به رنگ قهوه‌ای سرخ‌فام می باشد و سمی و بویی تند دارد. مونوکسید نیتروژن یا نیترو اکسید یا نیتریک اکسید (Nitric oxide) یک ترکیب شیمیایی و یک گاز بی رنگ است که خطرناک و یکی از آلاینده های هوا محسوب می شود (البته نیتروژن دی‌اکسید). گفتنی است که این دو گاز در ترکیب با هوای مرطوب تولید اسید نیتریک می‌کند که موجب پوسیدگی شدید فلزات می‌شود. همچنین بر رشد گیاهان اثر منفی دارند و بر دستگاه تنفسی تاثیر منفی می گذارند و باعث وخیم شدن حال بیماران آسمی به خصوص کودکان می شوند. علاوه بر اینها شواهدی نیز مبنی بر ارتباط آنها با سرطان نیز وجود دارد.

لوازم ایمنی برای مقابله با خطرات اسید نیتریک و تیزاب

در حین کار با اسید نیتریک و تیزاب باید علاوه بر هود اسیدکاری و دستگاه خنثی کننده دود اسید، از لوازم ایمنی مثل ماسک، دستکش ضد اسید، روپوش و شیلد محافظ صورت استفاده کرد. توجه داشته باشید که دود های حاصل از اسید نیتریک و تیزاب دارای خاصیت خورندگی زیادی دارند و در صورتی که وارد بدن بشوند، در اجزای بدن با آب مخلوط می شوند و دوباره به مایع و یا به عبارت درست تر به اسید نیتریک تبدیل می شوند. 

روشهای مقابله با خطرات دود اسید نیتریک و تیزاب

استفاده از هود اسیدکاری

خطرات دود اسید نیتریک و تیزاب

همه کسانی که با اسید نیتریک و تیزاب سلطانی سروکار دارند باید از هود اسیدکاری استفاده کنند (به طور کلی استفاده از هود برای آزمایش هایی که در آن ها بخارات سمی تولید می شود و همچنین کار با مواد شیمیایی، خورنده و خطرناک الزامی است). وقتی که فرآیند اسیدکاری یا تیزاب کاری در یک هود مناسب و با کیفیت انجام شود، همه دودهای تولید شده در فرآیند به وسیله هود، به فضای بیرون از کارگاه منتقل می شود.

اما هود اسیدکاری چیست؟ هود اسیدکاری یا هود شیمیایی یا هود شیمی یا فیوم هود (Fume Hood) جزء اقلام اساسی در آزمایشگاه ها جهت امنیت فضای آزمایشگاه و سلامت کارکنان و مهمترین رکن استاندارد یک آزمایشگاه می باشد که کار تهویه و تخلیه دودها و بخارهای شیمیایی و مضر را به بیرون از محیط آزمایشگاه برعهده دارد. درواقع این دستگاه با مکش، تمامی بخارات را به خارج از فضای آزمایشگاه هدایت می نماید. این هود در مدلهای مختلفی ساخته می شود و می تواند از فن سانتریفیوژ ضد اسید ساخته شده از PVC، بدنه ضد اسید، سینک ضد اسید پلیمری و شیر آب جهت انجام آزمایش تشکیل شود.

استفاده از دستگاه خنثی کننده دود اسید

استفاده از دستگاه خنثی کننده دود اسید برای کسانی که حجم زیادی از دود اسید نیتریک و تیزاب تولید می کنند لازن و ضروری است. در صورتی که این افراد از دستگاه خنثی کننده دود اسید استفاده نکنند، حجم زیادی از دود اسید به وسیله هود اسیدکاری به فضای بیرون از کارگاه منتقل می شود و به افراد، حیوانات و حتی وسایل اطراف کارگاه آسیبهای جدی وارد می شود.

اسکرابر

بهره بردن از روش هایی برای کاهش تولید دودهای اسیدی

در فرآیند اسیدکاری و تیزاب کاری باید همواره از روش ها و تکنیک هایی بهره برد که باعث کاهش مصرف شدن اسید نیتریک و تیزاب سلطانی و در نتیجه کاهش تولید دودهای اسیدی می شوند و این بهترین کار برای مقابله با خطرات دودهای اسیدی فرایند اسیدکاری و تیزاب کاری است.



مطالب مرتبط: