سنگ قیمتی آکوامارین که به نام زمرد بحری هم شناخته می‌شود، از کانی‌های سیلیکاتی و از خانواده بریل است که از آلومینیوم، بریلیم و سیلیسیم تشکیل شده است. این سنگ به علت اینکه زیبا و کمیاب است، یک سنگ قیمتی شناخته شده و در جواهرسازی به کار می‌رود.
خواص شیمیایی و فیزیکی
آکوامارین دارای سختی هفت و نیم تا هشت است، در هیدروفلوئوریک اسید حل می‌شود و خاصیت مغناطیسی هم ندارد.
رنگ سنگ قیمتی آکوامارین
سنگ آکوامارین به صورت نیمه شفاف تا شفاف و در طیف رنگی آبی تا سبز وجود دارد. رنگ غالب آن آبی متمایل به سبز روشن است و بهترین رنگ آن هم آبی محسوب می‌شود؛ چراکه این رنگ در سنگ‌های بدون ناخالصی ایجاد می‌گردد. لازم به ذکر است که برخی از سنگ‌های آکوامارین – که معمولاً آبی یا بی‌رنگ هستند- دارای پدیده چند رنگی‌اند، به طوری که وقتی آن را در دستتان حرکت دهید، طیف‌های رنگی متفاوتی را مشاهده خواهید کرد.
منابع و استخراج سنگ قیمتی آکوامارین
آکوامارین در سنگ‌های پگماتیتی که در زیر پوسته زمین با حرارت ماگما تماس داشته‌اند، یافت می‌شود. بلورهای آکوامارین به مرور داخل سنگ‌های پگماتیت تشکیل می‌شوند. این گوهرسنگ زیبا و باارزش در کشورهای برزیل، هند، آمریکا، استرالیا، روسیه، افغانستان، پاکستان، سریلانکا، نیجریه، موزامبیک، کنیا، زامبیا، میانمار و ماداگاسکار یافت می‌شود. در ایران نیز رگه‌هایی از این سنگ قیمتی در استان خراسان رضوی (گناباد و مشهد) یافت شده است.
کاربرد در جواهرسازی
همان‌طور که گفته شد، سختی آکوامارین هفت و نیم تا هشت است که سختی بالایی محسوب می‌شود، این سختی وقتی در کنار شفافیت و رنگ زیبای این گوهرسنگ قرار گیرد، آن را به گزینه‌ای محبوب برای جواهرسازان تبدیل می‌کند. این سنگ قیمتی معمولاً به صورت پلکانی زمردی و کوژ و در شکل‌های بیضی، گرد و گلابی برش و تراش می‌خورد و در ساخت جواهرات و زیورآلات به کار می‌رود.
بهینه‌سازی
بسیاری از سنگ‌های آکوآمارین، به منظور پررنگ‌تر شدن به روش حرارتی بهینه‌سازی می‌شوند (معمولاً در دمای حدود چهارصد درجه)، اما باید توجه داشت بیش از حد حرارت نبینند، چون آکوامارین به حرارت حساس است و ممکن است به کل بی‌رنگ شود. این حساسیت به حرارت همچنین باعث شده است تا تولید مصنوعی آکوامارین رایج نباشد.
گوهرهای مشابه آکوامارین
از گوهرهایی که شبیه به آکوامارین هستند و ممکن است با آن اشتباه گرفته شوند می‌توان به توپاز آبی، اسپینل آبی مصنوعی، یاقوت کبود، لعل بدخشان، تورمالین و لاریمار اشاره کرد.
تمیز کردن و نگهداری
سنگ قیمتی آکوامارین سختی و ماندگاری بالایی دارد، اما این بدان معنی نیست که نباید از آن مراقبت شود. بنابراین این سنگ را به صورت جداگانه – مثلاً دریک جعبه مخصوص جواهرات – نگهداری کنید و هنگام شست‌وشو هم از آب ولرم و صابون ملایم استفاده کنید و سپس آن را با پارچه‌ای نرم به آرامی خشک کنید. نکته مهمی که باید در نگهداری این سنگ به آن دقت کنید، این است که آن را از حرارت دور نگه دارید.
