شاید بسیاری از افراد به اشتباه تصور کنند که سنگ محک که از قدیمی‌ترین روش‌های تشخیص فلزات است و قدمت آن به قرون وسطی برمی گردد، فقط برای تشخیص و عیارسنجی طلا به کار می رود. در صورتی که این تصور کاملا اشتباه است. سنگ محک برای تشخیص یا عیارسنجی طلای زرد، طلای سفید، پلاتین، پالادیوم و حتی نقره به کار گرفته می شود. درواقع محک‌زدن پلاتین و پالادیوم یک روش سنتی برای تشخیص و تأیید اصالت و خلوص پلاتین یا پالادیوم است.


در این روش نمونه‌ای از فلز پلاتین یا پالادیوم به وسیله سنگ‌ خاصی که به عنوان نمایانگرهای فلزات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و سنگ محک نام دارد، آزمایش می‌شود. در ادامه بیشتر به نحوه تشخیص پلاتین و پالادیوم با استفاده از سنگ محک خواهیم پرداخت. ضمنا پیشنهاد می شود که مقاله سنگ محک و نحوه محک زدن و تعیین عیار طلا را جهت آشنایی بیشتر با روش محک زدن فلزات گرانبها مطالعه فرمایید.

تشخیص پلاتین با استفاده از سنگ محک

جواهری که به پلاتین مشکوک است را چند بار روی سنگ محک بکشید تا خطوطی مشخص از خود روی سنگ باقی بگذارند. سپس چند قطره از اسید پلاتین که همان اسید 22 عیار است را روی خطوط بچکانید. در صورتی که خطوط باقی مانده روی سنگ محک در اسید حل نشدند و بدون تغییر روی سنگ باقی ماندند به این معنی است که آن جواهر، پلاتین می باشد.

تشخیص پلاتین با استفاده از سنگ محک

نکات مهم در محک زدن پلاتین

  • خطوط باقی مانده از جواهرات استیل بر روی سنگ محک نیز در اسید پلاتین (اسید 22 عیار) تغییر نمی کنند و به همین دلیل ممکن است با جواهرات پلاتین اشتباه گرفته شوند. در این موارد باید از آهنربا کمک گرفت.
  • بعضی از جواهرات از آلیاژ کروم – کبالت ساخته می شوند که رنگ سفید و ظاهری شبیه به پلاتین دارند. این جواهرات نیز در عیارسنجی با سنگ محک نتیجه ای مشابه با جواهرات پلاتین و استیل نشان خواهند داد.

تشخیص پالادیوم با استفاده از سنگ محک

تشخیص پالادیوم با استفاده از سنگ محک

جواهری که به پالادیوم مشکوک است را چند بار روی سنگ محک بکشید تا خطوط مشخصی از خود روی سنگ محک باقی بگذارد. سپس چند قطره اسید 18 عیار را روی آن بریزید. اگر جواهر حاوی پالادیوم باشد، اسید خیلی آرام به رنگ سبز مایل به زرد تغییر رنگ می دهد. اما اگر خطوط باقی مانده روی سنگ محک در اسید حل شدند و محو گشتند به این معنی است که جواهر مورد نظر از پالادیوم نمی باشد.

نکته مهم در مورد محک زدن پالادیوم و پلاتین

بهتر است برای این که مطمئن شوید که قطعه یا جواهر مورد نظر آبکاری پالادیوم یا پلاتین نیست، در صورت امکان، با سیم چین جواهر را ببرید و گوشت جواهر را روی سنگ محک بکشید. در این صورت احتمال این که در آزمایش سنگ محک به اشتباه بیفتید و جواهر آبکاری شده را با اصل اشتباه بگیرید به صفر می رسد.

کلام پایانی در مورد تشخیص پلاتین و پالادیوم

این مسئله را نباید نادیده گرفت که تست پلاتین و پالادیوم با سنگ محک یک روش تخمینی است و تنها به تشخیص حضور یا عدم حضور پلاتین یا پالادیوم کمک می‌کند و بدون ارائه اطلاعات دقیق‌تر در مورد خلوص و کیفیت فلز تست شده. به علاوه، این روش  به دلیل ویژگی‌های متفاوت سنگ‌های تست و مشکلات زیادی که ممکن است در نمونه‌های مختلف وجود داشته باشد، دقت محدودی دارد و ممکن است به کل جواب اشتباه به ما بدهد. لازم به ذکر است که برای تشخیص این دو فلز گرانبها روش های دیگری هم وجود دارند که برخی از آنها را در این مقاله توضیح داده ایم.



مطالب مرتبط: