پتاسیم کلرات

پتاسیم کلرات (Potassium chlorate) یک ترکیب معدنی شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۶۴۲۶۸۸۹ است که از الکترولیز محلول پتاسیم کلرید به دست می‌آید. این ماده شیمیایی یک اکسیدکننده قوی است و کاربردهای مختلفی دارد و بیشتر در صنایع نظامی جهت تولید مواد منفجره و کبریت‌سازی از آن استفاده می‌شود. در ادامه بیشتر در مورد این ماده شیمیایی، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و کاربردهای آن توضیح خواهیم داد.

ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی

پتاسیم کلرات با فرمول شیمیایی KClO3 به صورت پودری بلوری و فاقد بو و به رنگ سفید یا بی‌رنگ است که در گلیسیرین، آب و تا حدی اتانول حل می‌شود. این ماده شیمیایی دارای جرم مولی 122.55 گرم بر مول و چگالی 2.32 گرم بر سانتی‌متر مکعب می‌باشد و در دمای 356 درجه سانتی‌گراد ذوب می‌شود و در دمای حدود 400 سانتی‌گراد به نقطه جوش خود می‌رسد که درواقع در این دما تجزیه می‌گردد.

پتاسیم کلرات چگونه تولید می‌شود؟

روش‌های مختلفی برای تولید پتاسیم کلرات وجود دارد که یکی از آن‌ها الکترولیز محلول پتاسیم کلرید در شرایط مشخص و کنترل شده است که در ابتدای مقاله بدان اشاره شد. روش‌های دیگر واکنش دادن گاز کلر با محلول پتاس سوزآور و نیز واکنش پتاس سوزآور با پرکلریک اسید است که دومی به خاطر خطراتی که پرکلریک اسید دارد، چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

مصارف و کاربردهای پتاسیم کلرات

از پتاسیم کلرات برای ساخت مواد منفجره، تولید لوازم آتش‌بازی و فشفشه‌های تولد، ساخت داروی درمان تیروئید، در سوخت موشک، به عنوان ضدعفونی‌کننده، در کبریت‌سازی، در آزمایشگاه‌ها برای تولید گاز اکسیژن، در کشاورزی جهت پرورش درخت خفته، رنگرزی پنبه و پشم سیاه، ساخت آنیلین سیاه و رنگ‌های دیگر که در آنالیزهای شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، استخراج پالادیوم از تیزاب سلطانی و … استفاده می‌کنند.

نگهداری و انبارش

کلرات پتاسیم آتش‌گیر و قابل انفجار است و این مسئله باید در نگهداری و انبارش این ماده اکسیدکننده مورد توجه قرار گیرد. به صورت کلی این ترکیب شیمیایی را باید در جایی خشک و خنک و به دور از هرگونه حرارت، آتش و عوامل و مواد شیمیایی ناسازگار مثل ترکیبات آلی، اسید سولفوریک، گوگرد، مواد آتش‌زا، شکر و … نگهداری و انبار نمود. این ماده ممکن است حتی با اصطکاک هم مشتعل شود.

نکات ایمنی پتاسیم کلرات

تماس با پتاسیم‌کلرات ممکن است پوست، غشاهای مخاطی و به ویژه چشم را تحریک کند و همچنین بلع آن سمی است و می‌تواند حتی مرگ را در پی داشته باشد. حین استفاده از این ماده شیمیایی، مجهز بودن به ماسک، دستکش و عینک ایمنی الزامی است.