مانیتورهای قدیمی و مستعمل سهم قابل توجهی از ضایعات الکترونیکی را به خود اختصاص داده‌اند. ازآنجایی‌که مانیتورها حاوی مواد خطرناک و فلزات سمی مثل سرب هستند و در عین حال دارای مواد و فلزات با ارزشی نظیر مس، طلا، نقره، آهن، پلاستیک و … هستند، بازیافت آن‌ها اجتناب‌ناپذیر و ضروری است. به این بهانه قصد کرده‌ایم که نحوه بازیافت صنعتی مانیتورها را به صورت اجمالی و کلی بررسی کنیم.
جمع‌آوری ضایعات – مرحله اول بازیافت مانیتورها
اولین مرحله در فرایند بازیافت مانیتورها، جمع‌آوری ضایعات مانیتور است. این مرحله از نظر زیست‌محیطی دارای حساسیت بالایی است؛ چراکه در این مرحله باید مواظب بود که قطعاتی نظیر لامپ‌های تصویر و صفحات جلویی مانیتور تخریب نشوند؛ زیرا این قسمت‌ها دارای مواد سمی و خطرناک مثل سرب هستند.
مرحله دوم – پردازش اولیه مانیتورها
پس از جمع‌آوری ضایعات مانیتور، نوبت به پردازش اولیه می‌رسد. در این مرحله صفحات جلویی و شیشه‌های مانیتورها به شکل صحیح و ایمن جداسازی می‌گردند. این کار به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود.
جداسازی دستی: در روش جداسازی دستی، همان‌طور که از نامش پیدا است، همه مراحل به صورت دستی و بدون کمک از ماشین‌ها و دستگاه‌های خودکار انجام می‌گیرد و بیشتر در کشورهایی استفاده می‌شود که نیروی کار ارزان وجود دارد. در این روش ابتدا لامپ اشعه کاتدی مانیتور به صورت دستی جداسازی می‌شود، سپس با روش‌های مختلفی نظیر برش با سیم داغ یا شوک حرارتی شیشه‌های قیفی شکل از صفحات جلویی دستگاه جدا می‌شوند.
جداسازی مکانیکی: در روش مکانیکی بیشتر مراحل به صورت خودکار و به کمک ماشین‌ها صورت می‌گیرد و از آن بیشتر در کشورهای توسعه‌یافته که نیروی کار گران است استفاده می‌شود. در این روش ابتدا لامپ اشعه کاتدی به صورت دستی جداسازی می‌شود و بعد اجزای باقی‌مانده ازجمله شیشه‌های جلویی و پوشان‌ها به صورت مکانیکی خرد می‌شوند. سپس ذرات خردشده که شامل ذرات فلزی، پلاستیکی و بردهای الکترونیکی هستند، به روش‌های مختلف و به صورت خودکار از همدیگر جداسازی و تفکیک می‌شوند.
مرحله سوم – بازیافت ذرات پلاستیکی
پس از جداسازی و تفکیک مواد و ذرات خردشده، پلاستیک‌ها به بخش بازیافت پلاستیک منتقل می‌شوند. در این بخش ذرات پلاستیکی حداقل بر اساس جنس جداسازی و تفکیک شده، سپس آسیاب و گرانول می‌شوند. لازم به ذکر است که پلاستیک‌های موجود در ضایعات مانیتور معمولاً از پلی استایرن و ABS هستند.
مرحله چهارم – بازیافت ذرات فلزی
ذرات فلزی خردشده نیز با روش‌های مختلفی مثل روش مغناطیسی تا جایی که می‌شود از همدیگر تفکیک و به بازار عرضه می‌شوند. به عنوان مثال ذرات آهنی به کارخانه‌های ذوب فولاد و ذرات آلومینیومی به کارگاه‌های تولید شمش آلومینیوم فروخته می‌شوند.
بازیافت مس – آخرین مرحله از بازیافت مانیتورها
بردهای الکترونیکی و سیم‌های مسی نیز به عنوان آخرین اجزای باقی‌مانده از مانیتورها در کوره قرار می‌گیرند تا مس آن‌ها ذوب شده و به شمش مس تبدیل گردند. البته در صورتی که نیروی کار ارزان در دسترس است، بهتر است یک جداسازی اولیه قبل از ذوب بردهای الکترونیکی و سیم‌ها انجام گیرد و قطعات آهنی، آلومینیومی و پلاستیکی از بردها جدا شوند، چراکه در کوره همه مواد غیر از مس از بین می‌روند و قابل بازیافت نخواهند بود.
