سنگ عقیق یکی از سنگ‌های قیمتی و از گروه کانی‌های کوارتز است که از سیلیس تشکیل شده و در جواهرسازی (عمدتاً به عنوان نگین انگشتر به خصوص در انگشترهای نقره) به کار می‌رود.

خصوصیات شیمیایی و فیزیکی

سختی عقیق در مقیاس موس، شش و نیم تا هفت است که برای یک سنگ قیمتی میزانی قابل قبول است. این سنگ در پتاسیم هیدروکسید حل می‌شود و خاصیت مغناطیسی هم ندارد.

رنگ سنگ عقیق

عقیق

عقیق به صورت نیمه شفاف و در رنگ‌های مختلفی مثل سفید تا خاکستری، آبی روشن، نارنجی تا سرخ و سیاه یافت می‌شود که از بین این رنگ‌ها سرخ، سفید و زرد بهترین رنگ‌های عقیق به شمار می‌آیند.

منابع و استخراج سنگ عقیق

سنگ‌های عقیق از ته‌نشین شدن سیلیس موجود در آب‌های زیرزمینی در حفره‌های موجود در سنگ‌های آتش‌فشانی آذرین تشکیل می‌شوند. کشورهای ایران، عراق، برزیل، آرژانتین، مصر، اسکاتلند، چین، آمریکا و یمن از تولیدکنندگان و استخراج‌کنندگان این سنگ زیبا و باارزش محسوب می‌گردند.

عقیق در ایران

همان‌طور که در بالا اشاره شد، ایران یکی از منابع عقیق طبیعی است و معادنی از این گوهر قیمتی در اردبیل و مشهد وجود دارد. این سنگ همچنین در بستر بسیاری از رودخانه‌های ایران پیدا می‌شود.

انواع عقیق

عقیق به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

عقیق خزه‌ای

این‌گونه از عقیق دارای محتویاتی از بلورهای سبزرنگ به شکل خزه است و به همین خاطر آن را عقیق خزه‌ای می‌نامند.

عقیق دژی

عقیقی که روی آن نقشه‌ای شبیه دژهای قدیمی وجود دارد را عقیق دژی می‌گویند.

سنگ عقیق

عقیق چشمی

این نوع عقیق از لایه‌های دایره‌ای و موازی هم که دارای یک نقطه تیره‌رنگ در مرکز هستند، تشکیل شده است.

عقیق شجری

این عقیق به رنگ خاکستری یا حتی بی‌رنگ و به صورت نیمه ‌شفاف است که بر روی سطح آن اشکالی شبیه به درخت وجود دارد.

عقیق مجوف

سنگ عقیقی که بر روی سطح خود حفره‌های متعددی دارد.

عقیق منظره‌ای

روی این نوع از عقیق، نقش‌هایی به شکل درخت یا منظره وجود دارد و به همین خاطر به آن عقیق منظره‌ای می‌گویند.

عقیق لایه‌ای

در این نوع، لایه‌های سنگ موازی با یکدیگر هستند و ساختاری لایه مانند تشکیل داده‌اند.

سنگ عقیق

تشخیص عقیق اصل

در گذشته تشخیص عقیق اصل از تقلبی یا مصنوعی آسان بود، زیرا کیفیت سنگ‌های مصنوعی بسیار پایین بود. ولی امروزه با پیشرفت فنّاوری، سنگ‌های قیمتی مصنوعی تولید می‌شوند که تفاوت‌های ناچیزی با نوع معدنی خود دارند و این موضوع در مورد عقیق نیز صدق می‌کند. بنابراین بهترین راه برای تشخیص عقیق اصل مراجعه به آزمایشگاه‌های گوهرشناسی است؛ چراکه در آنجا عقیق را با استفاده از دستگاه‌های بسیار حرفه‌ای و دقیق، میکروسکوپ‌های مخصوص، پروژکتورهای بسیار دقیق که با تابانیدن نورهای ویژه روی سنگ‌ها، میزان جذب نور و خروجی نور از داخل سنگ را اندازه‌گیری می‌کنند، اقدام به کارشناسی عقیق کرده و اصل یا مصنوعی بودن آن را تشخیص می‌دهند.