پتاسیم کلرید یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین نمک‌های پتاسیم است که از ترکیب عنصرهای پتاسیم و کلر تشکیل می‌شود. این ماده شیمیایی جایگاه مهمی در صنعت و به طور کلی زندگی ما انسان‌ها دارد و از آن در صنایع شیمیایی و کشاورزی به طور گسترده استفاده می‌شود.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی
کلرید پتاسیم با فرمول شیمیایی KCl به شکل پودری کریستالی، صورتی تا سفیدرنگ و بدون بو است که از کاتیون‌های پتاسیم و آنیون‌های کلر به نسبت یک به یک ساخته شده است. این ماده شیمیایی دارای نقطه ذوب 770 درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش 1420 درجه سانتی‌گراد می‌باشد و در آب و گلیسیرین انحلال‌پذیر و در اتر غیرقابل انحلال است.
استخراج و تولید پتاسیم کلرید
پتاسیم‌کلرید را از مواد معدنی سیلویت، کارنالیت، پتاس و شورابه ها استخراج می‌کنند و معمولاً آن را با تبلور، شناورسازی یا جداسازی الکترواستاتیک از محلول‌های معدنی مختلف تولید می‌کنند. این ماده شیمیایی همچنین در فرایند تولید اسید نیتریک از نیترات پتاسیم و هیدروکلریک اسید نیز به عنوان محصول جانبی تولید می‌شود.
استخراج پتاسیم‌کلرید از منابع معدنی
حدود نود درصد از کلرید پتاسیم تولیدی در جهان از منابع معدنی به دست می‌آید. برای مثال کشورهای کانادا و روسیه دارای معادن عظیم پتاس هستند و سالانه حجم زیادی از این ماده شیمیایی را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. استخراج و تولید پتاسیم‌کلرید از معادن به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که در یکی از رایج‌ترین آن‌ها ابتدا سنگ‌های پتاس خرد و آسیاب می‌شوند، سپس با اضافه کردن آب، دوغاب حاوی نمک‌های پتاسیم و سدیم توسط رسوب سازی با حرارت و یا توسط هوا جدا می‌گردد. پس از آن با روش‌های فلوتاسیون، جداسازی الکترواستاتیکی یا جداسازی مغناطیسی سدیم‌کلرید و پتاسیم‌کلرید از همدیگر جداسازی و کلرید پتاسیم، خشک شده و جهت خالص‌سازی بیشتر مجدداً در محیط آبی بازیابی می‌گردد. درنهایت محصول نهایی که معمولاً ناخالصی دارد و به همین علت صورتی رنگ می‌باشد، دانه‌بندی و به بازار عرضه می‌شود.
استخراج کلرید پتاسیم از شورابه ها
شورابه ها در واقع بقایای دریاچه‌های قدیمی هستند که در طی هزاران سال خشک شده‌اند. کلرید پتاسیمی که از این معادن به دست می‌آید معمولاً به دلیل نداشتن ناخالصی‌های فلزی، سفیدرنگ هستند. استخراج این ماده شیمیایی از شورابه ها به این صورت انجام می‌گیرد که ابتدا با استفاده از حفر کانال، شورابه ها زهکشی و جمع آوري شده و از طریق ایستگاه پمپاژ به استخرهاي تبخیر خورشیدي ارسال می‌شود تا آب شورابه های موجود در استخرها تبخیر و نمک‌ها یا همان کارنالیت باقی بماند. این کارنالیت طی چند مرحله مجزا در کارخانه فرآوري به کلرید پتاسیم تبدیل می‌شود. لازم به ذکر است که در ایران از همین روش برای تولید پتاسیم کلرید استفاده می‌شود.
کاربردهای کلرید پتاسیم
امروزه این ماده شیمیایی کاربردهای زیادی دارد. برای مثال در صنایع شیمیایی برای تولید مواد شیمیایی مختلف مثل پتاسیم هیدروکسید یا سولفات پتاسیم که خود یک کود شیمیایی بسیار مهم است استفاده می‌شود. البته از خود پتاسیم کلرید هم به عنوان کود شیمیایی استفاده می‌شود. همچنین از گرید غذایی آن به عنوان یک افزودنی غذایی، در داروسازی برای ساخت برخی از داروها، در صنایع شوینده برای تولید صابون، به عنوان خوراک دام، در شیشه سازی، در تولید ضد یخ، تولید خاموش‌کننده‌های آتش و بسیاری از کارها و صنایع دیگر استفاده می‌شود.
نگهداری و انبارش پتاسیم کلرید
پتاسیم‌کلرید را باید در جایی خشک و خنک، با دمای مناسب و به دور از نور خورشید و عوامل ناسازگار مثل اسیدهای قوی، نیترات نقره و اکسیدکننده‌های قوی نگهداری و انبار کرد.
نکات ایمنی
پتاسیم کلرید در مقادیر پایین خطرناک نیست، اما اگر مقدار آن از حدی بیشتر شود، سمی محسوب می‌گردد. به طور کلی جهت استفاده از این ماده شیمیایی مجهز بودن به وسایل ایمنی مثل ماسک، عینک ایمنی و دستکش توصیه می‌گردد.
