کوره ذوب طلا و نقره و انواع آن

در این مقاله می خواهیم در مورد کوره های ذوب فلزات گرانبها و مشخصا طلا و نقره بحث کنیم. کوره ذوب طلا و نقره انواع مختلفی دارد که بسته به شرایط و نوع کار، هر فرد، از یک نوع آن استفاده می کند. از انواع کوره می توان به کوره های برقی، گازی، ذغالی، القایی، قالکاری، دوار و … اشاره کرد که در بین این ها کوره گازی از بقیه رایج‌تر و پراستفاده‌تر است. 

کوره چیست؟

ابتدا و قبل از اینکه به موضوع اصلی مقاله بپردازیم اجازده دهید کوره را تعریف کنیم. کوره به طور کلی دستگاهی است که برای ذوب مواد مختلف مثل فلزات استفاده می شود و درواقع در آن حرارت زیاد و مشخصی تولید می کنند که منجر به عمل ذوب شود. برای مثال کوره ذوب طلا و نقره، قابلیت تولید حرارت تا حدود 1400 درجه سانتی گراد را داراست و برای ذوب طلا و نقره و آلیاژهای آن استفاده می شود. گفتنی است که در بحث بازیافت و استخراج فلزات گرانبها، کوره برای ذوب طلا، نقره و فلزات گروه پلاتین، کلسینه کردن نمک های فلزات گروه پلاتین، ری گیری و عیارسنجی، سوزاندن و خاکستر کردن مواد مختلف مثل ضایعات برد، حرارت دادن خاک طلا و غیره استفاده می شود.

اجزای کوره ذوب طلا و نقره

کوره هایی که برای ذوب طلا و نقره استفاده می شوند از یک بدنه نسوز و مقاوم به حرارت، یک مشعل گازی که ممکن است با دمنده یا بدون دمنده کار کند (در صورتی که گازی باشد) و یک درب کوره تشکیل می شوند و به طور کلی ساختار ساده ای دارند. مهم ترین مساله در این کوره ها، بدنه آنها است چرا که اگر از مواد با کیفیت و عایق گرما ساخته نشده باشد، باعث اتلاف حرارت کوره می شود و کوره نمی تواند به دمای ذوب طلا و نقره برسد.

 

کوره های برقی یا الکتریکی

کوره الکتریکی دستگاهی است که دارای محفظه ای کاملا عایق شده با آجر نسوز و سیمان نسوز و پنبه نسوز (پتوی سرامیکی) می باشد. این محفظه توسط المنت های قوی در اطراف ویا سقف دستگاه ، دمایی بالا تا حدود ۱۱۰۰ درجه سانتی گراد ایجاد کرده که جهت ذوب فلزات کاربرد دارد. از معایب این نوع کوره جهت ذوب فلزات گرانبها میتوان به قیمت بالای کوره، هزینه بالای مصرف برق، و بالا بودن هزینه نگهداری و تعمیر (المنت های کوره الکتریکی بعد از مدتی زنگ زده و خراب می شوند.) اشاره کرد. همچنین لازم به ذکر است که بازدهی و عملکرد کوره های برقی از کوره های بوته ای گازی پایین تر است و نسبت به آنها ضعیفتر عمل می کنند. 

کوره الکتریکی استوانه ای رومیزی ذوب طلا و نقره (کوره های برقی)

کوره های الکتریکی استوانه ای رومیزی که معمولا در دو سایز یک کیلویی و دو کیلویی ساخته می شوند و جهت ذوب طلا و نقره توسط افرادی زیادی استفاده می شود. این کوره ها علی رغم تبلیغات افراد سازنده کاربردی نبوده و به دلیل ایجاد مشکلات بسیار به هیچ وجه استفاده از آن به افراد شاغل در صنعت بازیابی فلزات گرانبها توصیه نمی شود. اما برای افرادی که دسترسی به گاز ندارند یا حجم بسیار کمی طلا و نقره را در ماه ذوب می کنند گزینه مناسبی است.

مشکلات کوره های الکتریکی ذوب طلا و نقره

1. قیمت بالای کوره نسبت به کوره گازی و هزینه بالای تعمیر و نگهداری
2. زمان بسیار بیشتری برای ذوب طلا و نقره نیاز دارد (معمولا فرآیند ذوب یک ساعت طول می کشد و اگر میزان طلا و نقره زیاد باشد از یک ساعت بیشتر زمان می برد)
3. بوته های این کوره های گران قیمت و دارای عمر کوتاه می باشند.
4. معمولا بوته های این کوره ها از جنس گرافیت است که به همین علت نمی توان از فلاکس در فرآیند ذوب استفاده کرد چرا که فلاکس ها به بوته گرافیتی آسیب می رسانند.

 

کوره ذوب طلا و نقره گازی مدل بوته ای

کوره رایج برای زرگران و کسانی که قصد ذوب طلا و نقره را دارند، یک کوره کوچک گازی بوته ای است که از سه جزء اصلی دیواره و محفظه کوره، مشعل و درب کوره ساخته می شود و با هزینه و امکانات حداقلی قابل خریداری یا ساخت می باشد. درواقع کوره های گازی از رایج ترین کوره های مورد استفاده در کارگاه های بازیافت طلا و نقره می باشند و معمولا در حجم های 1 تا 2 کیلویی مورد استفاده قرار می گیرند. این کوره ها با کمترین هزینه و مواد مورد نیاز ساخته می شوند و یا اینکه به صورت آماده با قیمت مناسبی از بازار قابل خریداری هستند و اگر درست طراحی و ساخته شده باشند، از بازدهی مناسبی برخوردار خواهند بود. در صورتی که علاقه دارید یک کوره بوته ای بسازید، پیشنهاد می شود که مقاله ساخت ساخت کوره گازی از نوع بوته ای را مطالعه فرمایید.

از مزایای کوره بوته ای گازی نسبت به کوره های الکتریکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. قیمت ارزان تر
2. ساختار ساده تر
3. هزینه تعمیر و نگهداری پایین تر
4. امکان ساخت یک کوره گازی توسط خود فرد با حداقل امکانات
5. ارزان تر بودن گاز از برق

کوره ذوب القایی

کوره‌های ذوب طلای القایی از انواع کوره های حرارتی هستند که برای ذوب طلا و نقره به کار می روند. روش ایجاد گرمایش در کوره القایی با دیگر انواع تفاوت زیادی دارد، زیرا در این مدل با ایجاد یک جریان گردابی به فلزات، جریان الکتریکی را القا می کند. جریان های گردابی باعث می شوند تلفات الکترونیکی زیاد شده و حرارت نیز بالا رود. میزان گرمایش زمانی بیشتر می شود که در ماده القای الکترونیکی بیشتر باشد. بدین شکل که با شروع کار این دستگاه با جریان برق مبدل های فرکانسی جریان زیادی معادل سیصد تا هزار فرکانس را تولید می کنند. این جریان به سیم پیچ های کویل وارد شده و در وسط کویل جریان مغناطیسی را با همان میزان از فرکانس ایجاد می کند. میدان مغناطیسی زمانی ایجاد می شود که در وسط این سیم پیچ جسم فلزی مانند چدن و دیگر فلزات قرار بگیرد.

گفتنی است که این دستگاه دارای کاربری نسبتا ساده‌ای است و اپراتور می تواند به راحتی از آن استفاده کند. اما معایبی هم دارند که از آنها می توان به قیمت بالای خود دستگاه و لوازم جانبی آن مثل بوته مخصوصش اشاره نمود. لازم به ذکر است که در این مقاله اطلاعات بیشتری در مورد کوره القایی داده شده است که می توانید آن را نیز مطالعه بفرمایید.

کوره قال یا کوره قالکاری

کوره قال نیز توسط بسیاری از بازیافت کنندگان طلا و نقره از ضایعات کامپیوتر و ضایعات زرگری استفاده می شود. در واقع قالکاران ضایعات را که می تواند قطعات الکترونیکی، بردهای کامپیوتری یا مثلا خاک های معدنی و خاک کارگاه های زرگری باشد را در کوره قال با اکسید سرب و نقره ذوب می کنند تا یک قرص نقره به دست آید. سپس طلا و سایر فلزات گرانبها را از قرص نقره بازیافت می نمایند. از این کوره به طور مستقیم برای ذوب فلزات گرانبها استفاده نمی شود، اما چون در بازیافت این فلزات کاربرد زیاد و مهمی دارد آن را در لیست آورده ایم.

کوره دوار

این کوره ها نیز همچون کوره های قالکاری اگرچه برای ذوب طلا، نقره یا سایر فلزات گرانبها استفاده نمی شوند اما بعضی از بازیافت گنندگان ضایعات کامپیوتری از آن برای بازیافت و ذوب مس از بردها و قطعات الکترونیکی و یا قالکاری خاک طلا استفاده می کنند. در واقع آنها خاک معدنی یا بردها و ضایعات الکترونیکی – مخصوصا آنهایی که گرید پایین هستند و بیشتر حاوی مس می باشند – را در کوره دوار ذوب می کنند و مس موجود در آنها را به صورت شمش بازیافت می نمایند. سپس در فرآیندی جداگانه فلزات گرانبهایی که به شمش مس منتقل شده اند را بازیابی می نمایند.