انواع کوره های ذوب که برای ذوب فلزات به کار می روند

در ضایعات الکترونیکی (و البته بسیاری از ضایعات دیگر)، علاوه بر فلزات گرانبها، فلزاتی نظیر مس، روی، آلومینیوم و یا سرب وجود دارند که گاهی اوقات لازم است برای بازیافت آن ها یا به دست آوردن سود بیشتر، اقدام به ذوب این فلزات نمود. این مساله به خصوص وقتی نمود پیدا می کند که بازیافت ضایعات الکترونیکی در حجم های بالا صورت بگیرد. از این رو تصمیم گرفته ایم که در این مقاله انواع کوره های ذوب که برای ذوب کردن فلزات مس، روی، آلومینیوم و سرب استفاده می شود را معرفی کرده و در مورد هر یک از آنها توضیحاتی را ارائه دهیم.

انواع کوره های ذوب

کوره ها را می توان بر حسب کاربرد، نوع سوخت، اندازه، شکل، فلز یا فلزاتی که با آن ذوب می شوند و بسیاری از پارامترهای دیگر تقسیم بندی نمود که در این مقاله، تقسیم بندی از نوع فلز یا فلزاتی که کوره قابلیت ذوب آن ها را دارد مد نظر است.

کوره های ذوب طلا و نقره

یکی از انواع کوره های ذوب، کوره هایی هستند که برای ذوب طلا و نقره استفاده می شوند. این کوره ها اگر چه مختص به این دو فلز گرانبها می باشند، اما می توان از آن ها برای ذوب کردن مس یا حتی آلومینیوم، سرب و روی نیز استفاده نمود. البته باید توجه داشت که این کوره ها (اعم از برقی، گازی یا القایی) معمولا حجم و ظرفیت بسیار کمی دارند و فقط قادرند مقدار کمی از فلزات ذکر شده را ذوب نمایند. بنابراین در صورتی که می خواهید حجم قابل توجهی از فلزات پایه را ذوب کنید باید به فکر روش دیگری باشید.

کوره ذوب آلومینیوم

کوره هایی که برای ذوب آلومینیوم استفاده می شوند، معمولا تا دمای 900 درجه سانتی گراد را تحمل می کنند (البته اگر به جای بوته چدنی از بوته گرافیتی استفاده شود، دمای آن به 1200 درجه سانتی گراد افزایش می یابد) و به همین خاطر بعضی از فلزات دیگر را نیز می توان با آن ها ذوب نمود. این کوره ها به سه دسته کوره های شمش ریزی، کوره های قطعه ریزی و کوره های ساخت آلیاژهای آلومینیوم تقسیم می شوند و می توانند با سوخت هایی نظیر گاز طبیعی، گاز مایع، نفت و گازوئیل کار کنند. ولی از آنجایی که کوره ذوب آلومینیوم باید مدت زیادی کار کند، استفاده از نفت و گازوئیل به صرفه تر و مرسوم تر است.

کوره ذوب سرب

به دلیل این که نقطه ذوب سرب بسیار پایین است (نقطه ذوب آن 327 درجه سانتی گراد است)، سرب به راحتی ذوب می شود. اما باید توجه داشت که سرب فلزی سمی و سرطان زا است که دودها و بخارهای آن خطرات فراوانی را متوجه ما می کند. به همین خاطر برای ذوب کردن این فلز باید علاوه بر کوره یک سیستم تصفیه دود نیز تهیه نمود.

کوره های ذوب سرب به دو دسته کوره های بوته ای و کوره های گهواره ای تقسیم می شوند. کوره های گهواره ای قادرند تا دمای 1700 درجه سانتی گراد را تحمل کنند و به همین جهت برای احیا کردن نمک های سرب از کنسانتره های معدنی یا باتری های خودرو مناسب اند. کوره های بوته ای نیز حداکثر تا دمای 650 درجه سانتی گراد را تحمل می کنند و در هر شکل و اندازه ای موجود هستند. لازم به ذکر است که کوره های ذوب سرب معمولا با گاز یا گازوییل کار می کنند و بوته های آن ها از نوع فولادی یا چدنی است.

کوره ذوب روی

روی نیز همچون سرب دارای نقطه ذوب پایینی است (419 درجه سانتی گراد) و تقریبا به راحتی ذوب می شود. به همین جهت حداکثر دمای قابل تحمل کوره های ذوب روی، 850 درجه سانتی گراد است. این فلز در حجم های صنعتی با کوره های دوار یا ثابت ذوب می شود، اما در حجم های کم می توان آن را حتی با یک کوره بوته ای کوچک نیز ذوب نمود.

کوره ذوب مس

مس را می توان با کوره های مختلفی اعم از کوره های بوته ای، دوار، گهواره ای و القایی ذوب نمود. معمولا در بازیافت ضایعات الکترونیکی برای ذوب کردن مس از کوره های دوار یا بوته ای استفاده می شود. برای مثال برای ذوب کردن مس موجود در بردها و قطعات الکترونیکی از کوره های دوار و برای ذوب کردن قطعات، تکه ها و آلیاژهای مسی از کوره های بوته ای استفاده می شود. لازم به ذکر است که دمای کوره های ذوب مس 1200 تا 1300 درجه سانتی گراد است که برای فلزی که نقطه ذوب آن 1084 درجه سانتی گراد است کاملا کفایت می کند.​

آموزش ذوب طلا و نقره

اگر مایلید طرز ذوب کردن طلا و نقره را با استفاده از مشعل هواگاز یاد بگیرید، پیشنهاد می کنیم کتاب “بازیابی شیمیایی طلا و نقره از جواهرات و قطعات الکترونیکی” را مطالعه کنید؛ چراکه در این کتاب شما با طرز صحیح ذوب جواهرات یا پودر طلا و نقره به صورت مرحله به مرحله آشنا خواهید شد و این فرایند را یاد خواهید گرفت. این کتاب از طریق لینک زیر قابل خریداری است:

کتاب بازیابی شیمیایی طلا و نقره