در لوازم خانگی، برخلاف کامپیوترها و موبایلها فلزات گرانبهایی وجود ندارد (البته به جز برخی از تلویزیونها) و بازیافت آنها عمدتاً روی بازیافت مواد باارزشی نظیر مس، آهن، آلومینیوم، شیشه و پلاستیک متمرکز است. در این مقاله قصد داریم بازیافت لوازم خانگی رایج را بررسی کنیم.
دلایل بازیافت لوازم خانگی
ضایعات لوازم خانگی همچون بسیاری از ضایعات حاوی مواد خطرناک و سمی برای انسان و محیطزیست است. این ضایعات همچنین حاوی مقدار زیادی مواد باارزش مثل فلزات و انواع پلاستیک است که بازیافت و استفاده مجدد از آنها سود اقتصادی مناسبی را در پی دارد. بنابراین بازیافت لوازم و تجهیزات خانگی یکی از مسائلی است که همه کشورهای جهان باید به آن توجه ویژه داشته باشند.
بازیافت ماشین لباسشویی
یکی از لوازم خانگی پرمصرف ماشین لباسشویی است. این دستگاه وزن زیادی دارد چراکه برای ثبات و عدم لرزشش در داخل آن وزنهای بتنی و سنگین جایگذاری میشود. ضایعات ماشین لباسشویی از مقدار زیادی آهن و پلاستیک تشکیل شدهاند، به طوری که 45 درصد از مواد تشکیلدهنده آنها آهن و حدود سی درصد نیز پلاستیک است؛ البته بسته به مدل و شرکت سازنده ممکن است این مقادیر کمتر یا بیشتر شود. برای مثال ممکن است بدنه دستگاه از ABS ساخته شده باشد که در این مورد سهم پلاستیک از مواد تشکیلدهنده دستگاه بیشتر میشود. همچنین در ماشین لباسشویی یک برد الکترونیکی، یک موتور، یک پمپ و مقداری سیم و کابل وجود دارد که برای بازیافت مس باید جمعآوری و پردازش شوند.
بازیافت یخچال و فریزر
یخچالها و فریزرها یکی دیگر از لوازم خانگی رایج و پرمصرف هستند که میتوان گفت در همه خانهها حداقل یکی از آنها وجود دارد. این دستگاه نیز همچون ماشین لباسشویی بیشتر از آهن و پلاستیک ساخته میشود و طبق آمار چهل درصد مواد تشکیلدهندهاش از پلاستیک (بیشتر ABS و پلی استایرن) و حدود پنجاه درصد هم از آهن است؛ البته با توجه به پیشرفت فنّاوری و تمایل روزافزون سازندگان لوازم خانگی به استفاده از پلاستیکها، ممکن است درصد پلاستیک در بسیاری از مدلها بیشتر باشد. در این وسیله همچنین سه درصد آلومینیوم، چهار درصد مس و کمتر از یک درصد شیشه به کار میرود که معمولاً بیشتر آنها بازیافت میشود.
سایر تجهیزات عمده در یخچالها شامل لامپهای روشنایی و باتریها هستند که به دلیل وجود مواد خطرناک باید برای جمعآوری آنها برنامه مشخصی در نظر گرفت. ناگفته نماند که در یخچالهای امروزی مقداری برد الکترونیکی هم وجود دارد که از آنها میتوان کمی مس استخراج کرد و به همین دلیل این بردها را نیز باید جمعآوری و پردازش کرد.
تلویزیونها
تلویزیونها برخلاف دو مورد بالا مقداری طلا و نقره دارند؛ زیرا بردهای الکترونیکی آنها حاوی تعدادی آی سی و سایر قطعات حاوی فلزات گرانبها است. البته ضایعات تلویزیونها به دو نوع LCD و CRT تقسیم میشود که نوع سی آر تی فلز گرانبها ندارند، ولی مقدار زیادی شیشه، سرب، مس و پلاستیک دارند. نوع ال سی دی هم حاوی مقداری شیشه، پلاستیک و برد الکترونیکی سبزرنگ – که حاوی طلا و نقره است – میباشد. نکته مهمی که در بازیافت تلویزیونهای ال سی دی وجود دارد این است که نمایشگرهای این تلویزیونها حاوی مقدار کمی جیوه هستند که این موضوع باعث میشود بازیافت آنها با خطرات و پیچیدگیهای خاص خود روبرو باشد.