صنعت بازیافت ضایعات الکترونیکی درست مثل سایر صنایع معایب و مزایای خود را دارد که این معایب و مزایا را میتوان از دو منظر محیط زیستی و اقتصادی بررسی کرد.
مزایای زیستمحیطی بازیافت ضایعات الکترونیکی
حفظ منابع طبیعی: ضایعات الکترونیکی حاوی مواد مختلف مثل فلزات ارزشمند و نادر، پلاستیک و شیشه هستند که میتوانند جداسازی و دوباره استفاده شوند. این موضوع میتواند به حفظ منابع طبیعی (مخصوصاً معادن طلا، مس و آلومینیوم) کمک زیادی کند.
حفظ محیط زیست: بیشتر زبالههای الکترونیکی حاوی مواد سمی و خطرناک ازجمله سرب، جیوه، کادمیوم، آرسنیک و مواد پیشگیرنده شعله هستند که بازیافت آنها از ورودشان به طبیعت جلوگیری میکند (هفتاد درصد از زبالههای سمی جهان مربوط به زبالههای الکترونیکی است. همچنین این زبالهها سومین منبع ایجاد سرب محسوب میشود). همچنین بازیافت ضایعات الکترونیکی میتواند میزان این زبالهها را تا حد چشمگیری کاهش دهد که خود کمک بزرگی برای مراکز دفع میباشد. البته میزان بازیافت این زبالهها متأسفانه زیاد نیست و فقط در حد 15 تا 20 درصد آنها بازیافت میشود.
کاهش انتشار گاز دیاکسید کربن: بازیافت زبالههای الکترونیکی مثل بازیافت سایر مواد منجر به کاهش انتشار گاز دیاکسید کربن و کمک به مبارزه با افزایش گرمایش جهانی میشود.
معایب محیط زیستی
آلودگی محیطزیست: ذوب ضایعات الکترونیکی موجب انتشار گازهای سمی در هوا و آلودگی اتمسفر میشود. استفاده از مواد شیمیایی مثل انواع اسیدها برای تجزیه و لیچینگ قطعات الکترونیکی نیز آلودگی محیط زیست را به دنبال دارد. همچنین بازیافت نادرست این زبالهها نیز میتواند باعث آلودگی محیطزیست شود. برای مثال کادمیوم موجود در یک باتری گوشی میتواند ۶۰۰ مترمکعب آب را آلوده کند.
بهخطرافتادن سلامت افراد مشغول به کار و احتمال مسمومیت آنها در مراکز بازیافت: در برخی از کشورها به ویژه کشورهای فقیر یا در حال توسعه مردان، زنان و کودکانی مراحل مختلف بازیافت را انجام میدهند که هیچ ابزار یا فناوری کارآمدی از آنها در برابر مواد سمی محافظت نمیکند و این موجب آسیب به سلامتی آنها میشود. مثلاً با استنشاق بخارهای سمی حاصل مسموم میشوند یا در سالهای بعد دچاری بیماریهای جدی میگردند.
مزایای اقتصادی بازیافت ضایعات الکترونیکی
درآمد مناسب: در برخی از منابع ارزش بازار درآمد سالانه جهانی این صنعت، صد میلیارد دلار برآورد شده است و بنابراین تجارت بسیار منفعتبخشی محسوب میشود تا جایی که در برخی از مراکز بازیافت ضایعات الکترونیکی، میزان تولید طلا بهاندازه یک معدن طلا است.
استفاده مجدد از برخی لوازم برقی و وسایل دیجیتال به عنوان کالای دست دوم: برای مثال ممکن است یک کامپیوتر قدیمی دیگر مناسب انجام و پردازش کارهای سنگین کامپیوتری نباشد، اما میتوان برای انجام کارهای سبکتری مثل وبگردی، انجام تحقیقات یا استفاده برای دوربین مداربسته بدون هیچ مشکلی از آن استفاده کرد.
اشتغالزایی در کشورهای فقیر و در حال توسعه: این صنعت میتواند شغلهای زیادی در کشورهای فقیر یا در حال توسعه ایجاد کند.
امکان مشارکت شرکتهای بزرگ: در کشورهای توسعهیافته بسیاری از شرکتهای بزرگ مثل گوگل و اپل در بازیافت ضایعات الکترونیکی مشارکت میکنند.
معایب اقتصادی
لزوم تأسیس کارخانهها و کارگاههای مختلف برای بازیافت انواع مختلف زبالههای الکترونیکی: زبالههای الکترونیکی انواع مختلفی دارد که همه آنها را معمولاً یک کارخانه یا کارگاه نمیتواند بازیافت کند.
مقرون به صرفه نبودن در برخی از موارد: همه ضایعات الکترونیکی جهت بازیافت توجیه اقتصادی ندارند و بازیافت برخی از آنها فقط با حمایت دولتی امکانپذیر است.
ایجاد شغلهایی که چندان قابلقبول نیستند: شغلهایی که در این صنعت ایجاد میشود، علاوه بر خطرات سلامتی، چندان امنیت شغلی ندارند. همچنین نیروی کار باید در شرایط نامناسب و با حقوق کمی کار کنند.
دشواری جمعآوری و پردازش این زبالهها: سالانه میلیونها تن زبالهی الکترونیکی در سراسر جهان در انواع مختلف تولید میشوند. با این وجود تهیه، جمعآوری و پردازش این زبالهها اصلاً کار سادهای نیست.