بازیافت شیشه همانند بازیافت سایر مواد اعم فلزات، پلاستیکها و ضایعات الکترونیکی مزایا و معایب زیستمحیطی و اقتصادی خود را دارد که در این مقاله قصد داریم آنها را بررسی کنیم.
مزایای محیط زیستی بازیافت شیشه
حفظ انرژی: بازیافت شیشه نسبت به تولید از مواد خام، به انرژی بسیار کمتری نیاز دارد، زیرا انرژی موردنیاز برای تولید شیشه از مواد خام اولیه، چهل درصد بیشتر از انرژی لازم برای بازیافت آن است. درواقع بازیافت هر تن خردهشیشه باعث حفظ ۴٫۲ کیلووات ساعت برق، ۰٫۱۲ بشکه نفت، ۷۱۴ هزار بی تی یو انرژی میشود.
حفظ منابع طبیعی: به ازای بازیافت هر تن خردهشیشه، ۱٫۲ تن از منابع طبیعی لازم برای تولید این ماده مثل سیلیس، سنگ آهک و غیره حفظ میشود. در ضمن ۳۰ درصد از مواد خام مورداستفاده برای تولید شیشه، از شیشههای ضایعاتی تأمین میشود.
کاهش آلودگی محیطزیست: بازیافت شیشه میتواند آلودگی هوا را تا بیست درصد و آلودگی هوا را تا پنجاه درصد کاهش دهد. کاهش انتشار گاز دیاکسید کربن نیز مانند بازیافت فلز، پلاستیک و کاغذ، یکی از مزایای زیستمحیطی بازیافت شیشه محسوب میشود، به طوری که بازیافت هر تن از این ماده انتشار دیاکسید کربن را تا ۳۱۲ کیلوگرم کاهش میدهد.
کاهش زباله: شیشه به دلیل اینکه از شن مذاب تهیه میشود، هرگز تجزیه نمیشود و پس از رها شدن در طبیعت پس از سالها فرسایش با آب و باد، به دانههای شن تبدیل میگردد. اگرچه شیشه به سلامت محیطزیست و انسان آسیبی نمیزند؛ اما بدون تردید باعث آسیب فیزیکی به حیوانات میشود و مثلاً اگر آن را بخورند، با مشکل جدی مواجه خواهند شد. با بازیافت شیشه میتوان از بسیاری از این آسیبها جلوگیری کرد.
معایب محیط زیستی
ذوب ضایعات شیشه با توجه به اینکه از سوختهای فسیلی استفاده میشود، با تولید آلودگی و انتشار دی اکسید کربن میتواند به محیط زیست آسیب بزند. خوشبختانه در این صنعت عیب محیط زیستی قابل ذکر دیگری نمیتوان برای آن ذکر کرد.
مزایای اقتصادی بازیافت شیشه
سودبخش بودن: بازیافت شیشه مانند بازیافت سایر مواد میتواند درآمد مناسبی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال درآمد جهانی حاصل از این صنعت در سال میلادی 2020 حدود 3 میلیارد دلار بوده است و پیشبینی میشود این رقم تا سال ۲۰۲۵ به ۳٫۷ میلیارد دلار برسد. گفتنی است که در حال حاضر کشورهای اروپایی با کسب درآمد ۱٫۶ میلیارد دلاری از این کار، بیشترین میزان بازیافت شیشه را به خود اختصاص دادهاند.
نامحدود نبودن تعداد دفعات بازیافت: شیشه در طول بازیافتهای مکرر کیفیت، خلوص و ویژگیهای خود را از دست نمیدهد و میتوان آن را به صورت نامحدود بازیافت کرد. این ماده همچنین برخلاف پلاستیکها قابلیت بازیافت صد درصدی دارد.
معایب اقتصادی
هزینه زیاد: مراکز بزرگ بازیافت شیشه برای جداسازی و تفکیک شیشهها براساس رنگ باید از سیستمهای مدرن استفاده کنند که این سیستمها قیمت بالایی دارند.
نداشتن ارزش اقتصادی: به اعتقاد برخی از کارشناسان این صنعت توجیه اقتصادی ندارد. این مشکل بیشتر در کشورهایی است که ضایعات شیشه در دسترس نیست یا نیروی کار و انرژی گران میباشد.
قابل بازیافت نبودن برخی از شیشهها: برخی از شیشهها به دلیل داشتن ناخالصیهایی مثل سرامیک و ناخالصیهای دیگر، غیرقابل بازیافت هستند؛ از میان این شیشهها میتوان به حبابهای لامپها، ظرفهای پیرکس، لامپهای فلورسنت، شیشهی پنجره، آینهها، شیشههای قدی یا شیشههای تختهای، عینکها و اشیای دیگر اشاره کرد.
امکان آسیب فیزیکی به کارگران: ضایعات خردهشیشه بسیار برنده هستند و در صورتی که در هنگام جداسازی و دستهبندی از تجهیزات ایمنی مثل دستکشهای ضخیم استفاده نکنند؛ امکان آسیب جدی به آنها وجود دارد.
وجود ناخالصیهای مختلف: علاوه بر آلودگیها، وجود درپوشهای پلاستیکی و برچسبها روی بطریها و قوطیهای شیشهای میتواند بازیافت آنها را بسیار دشوار کند و باعث افزایش هزینهها شود.