پتاسیم فری سیانید که به نام پتاسیم هگزا سیانو فرات III هم شناخته می‌شود، یک ماده شیمیایی سمی است که برای اولین بار در سال 1822 میلادی توسط لئوپولد گلمین کشف شد. این ماده شیمیایی در ابتدا برای تولید رنگ‌های اولترا مارین مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما کم‌کم کاربردهای دیگری نیز پیدا کرد. امروزه از این ماده برای عکاسی و چاپ تصاویر، آبکاری، رنگرزی پشم و برخی کاربردهای آزمایشگاهی استفاده می‌شود. در ادامه بیشتر در مورد این ترکیب شیمیایی توضیح می‌دهیم.
خواص شیمیایی و فیزیکی پتاسیم فری سیانید
پتاسیم فری سیانید با فرمول شیمیایی [Fe(CN)6]K3 و شناسه پاب‌کم 26250، یک پودر قرمزرنگ و کریستالی است که جرم مولی آن 329.24 گرم بر مول و چگالی آن 1.85 گرم بر سانتی‌متر مکعب می‌باشد. این ماده همچنین دارای دمای ذوب سیصد درجه سانتی‌گراد است و در آب و تا حد کمی در الکل حل می‌شود. لازم به ذکر است که پتاسیم هگزا سیانو فرات III دارای ساختار پلیمری پیچیده‌ای متشکل از مراکز هشت‌وجهی است که با حل شدن در آب از بین می‌رود.
روش تولید پتاسیم فری سیانید
این ترکیب شیمیایی را به صورت صنعتی با عبور دادن گاز کلر از محلول فروسیانید پتاسیم و سپس جداسازی رسوب تولید می‌کنند. واکنش شیمیایی این پروسه به قرار زیر می‌باشد.
2K4[Fe(CN)6] + Cl2 → 2 K3[Fe(CN)6] + 2 KCl
کاربردهای پتاسیم فری سیانید
پتاسیم فری سیانید در عکاسی و چاپ تصاویر، آبکاری، رنگرزی پشم، سخت‌کاری آهن و فولاد در الکتروپلیتینگ، به عنوان عامل اکسنده ملایم در شیمی آلی، جهت افزایش پتانسیل کاهشی محلول، برای تعیین پتانسیل قدرت کاهش‌دهنده آهن از یک نمونه (برای مثال از عصاره ، ترکیب شیمیایی و غیره) و همچنین برای تعیین خاصیت آنتی‌اکسیدانی نمونه، به عنوان ماده انتقال‌دهنده الکترون، برای ایجاد تضاد بین مراحل چسباننده و کاربید در کاربیدهای سیمان، برای فرمول گذاری موراکامی و به عنوان ماده سازنده گلوکز استفاده می‌شود.
نگهداری و موارد ایمنی
این ترکیب شیمیایی سمیت کمی دارد، ولی در شرایط اسیدی و یا در اثر حرارت، تجزیه شده و گازهای شدیداً سمی و کشنده شامل سیانید هیدروژن متصاعد می‌کند. همچنین یک ماده تحریک‌کننده چشم و پوست و مجرای تنفسی محسوب می‌شود. به طور کلی توصیه اکید می‌گردد که پتاسیم فری سیانید را در مکانی خشک و خنک و دور از اسیدها نگه دارید و هنگام استفاده از آن کلیه نکات ایمنی را رعایت نمایید. لازم به ذکر است که این ماده شیمیایی غیر قابل احتراق است، اما دود و گازهای سمی و خطرناک تولید می کند.
