یکی از نمک‌های شیمیایی مهم و پرکاربرد فلز مس، کلرید مس دو ظرفیتی است. البته این نمک شیمیایی به اندازه سولفات مس یا حتی اکسید مس پرمصرف و معروف نیست، اما بازهم کاربردهای مهمی در صنعت دارد. به همین بهانه قصد کرده‌ایم که در این مطلب در مورد این ماده شیمیایی توضیحاتی را خدمت شما ارائه دهیم.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی
کلرید مس دو ظرفیتی Copper (II) chloride با فرمول شیمیایی CuCl2 از مس و کلر تشکیل می‌شود. این ماده به صورت پودری کریستالی و به رنگ زرد، قهوه‌ای، سبز یا آبی و بدون بو است و قابلیت انحلال‌پذیری بالایی در آب دارد و البته در اتانول، متانول و استون هم به راحتی حل می‌شود. دمای ذوب و جوش کلرید مس دو ظرفیتی به نوع آن بستگی دارد و مثلاً نوع بدون آب آن در دمای چهارصد و نود هشت درجه سانتی‌گراد ذوب می‌شود و در دمای نهصد و نود و پنج درجه سانتی‌گراد به جوش می‌آید.
تولید کلرید مس دو ظرفیتی
روش‌های مختلفی برای تولید کلرید مس 2 وجود دارد. این ماده شیمیایی را به صورت تجاری معمولاً از واکنش گاز کلر با فلز مس تولید می‌کنند، به این صورت که فلز مس را تا دمای سیصد تا چهارصد درجه سانتی‌گراد حرارت داده، سپس آن را با گاز کلر واکنش می‌دهند تا کلرید مس به صورت مذاب تولید شود. البته روش‌های دیگری هم برای تولید این ماده شیمیایی وجود دارد که از آن‌ها می‌توان به روش‌های واکنش اکسید مس با آمونیوم کلرید، واکنش ترکیبات مس نظیر کربنات مس یا اکسید مس با هیدروکلریک اسید و الکترولیز اشاره کرد. لازم به گفتن است که این نمک فلز مس به صورت معدنی هم در طبیعت و بیشتر در نزدیکی معادن مس وجود دارد، هرچند شکل معدنی آن‌ها به طور کلی کمیاب است.
کاربردهای کلرید مس دو ظرفیتی
این نمک شیمیایی فلز مس در طیف وسیعی از صنایع استفاده می‌شود. برای مثال از آن برای استخراج و بازیافت طلا از ضایعات الکترونیکی، تولید قارچ کش دی کاپرکلرید تری هیدروکسید، به عنوان کاتالیزور، جهت شیرین سازی نفت، رنگرزی و چاپ پارچه‌های نساجی، سنتز بعضی از ترکیبات آلی، صنعت آتش نشانی، تولید گاز کلر در فرآیند واکر اکسیداسیون اتیلن و بسیاری از کارهای ریز و درشت دیگر استفاده می‌کنند.
نگهداری و انبارش کلرید مس 2
کلرید مس دو ظرفیتی را باید در جایی خنک، خشک، عاری از رطوبت و آب و به دور از نور خورشید و مواد شیمیایی ناسازگار نگهداری و انبارش کرد. همچنین انبار باید دارای تهویه مناسب باشد.
نکات ایمنی
کلرید مس دو ظرفیتی همچون سایر مواد شیمیایی خطراتی را به همراه دارد و باید در هنگام مصرف آن نکات ایمنی را رعایت نمود و از دستکش ایمنی، ماسک تنفسی و عینک ایمنی استفاده کرد. این ماده سمی محسوب می‌شود و در صورت استنشاق گرد و غبار و ذرات آن دستگاه تنفسی دچار التهاب خواهد شد. بلع آن نیز موجب مسمومیت و حتی همولیز و سمیت کبدی می‌شود که می‌تواند کشنده باشد. این کلرید همچنین در صورت تماس با پوست باعث سوزش و در صورت تماس با چشم باعث آسیب جدی می‌شود.
